EFPA EuroPsy / ΕυρωΨυ
Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συλλόγων των Ψυχολόγων
Ευρωπαϊκή Πιστοποίηση στην Ψυχολογία
-
Διακήρυξη 2006
Τα Ευρωπαϊκά κριτήρια ακαδημαϊκών σπουδών και επαγγελματικής άσκησης στην Ψυχολογία – ΕυρωΨυ
Η παρούσα διακήρυξη περιγράφει την Πιστοποίηση ΕυρωΨυ, δηλαδή το διευρυμένο Ευρωπαϊκό επίπεδο απαραίτητων ακαδημαϊκών σπουδών και επαγγελματικής άσκησης των Ψυχολόγων, οι οποίοι θεωρούνται ότι έχουν τα απαιτούμενα προσόντα για την αυτόνομη άσκηση του επαγγέλματος. Το επίπεδο αυτό βασίζεται σε καθιερωμένα επιστημονικά κριτήρια της Ψυχολογίας ως επιστήμης και ως επαγγέλματος. Εύλογο είναι ότι, για πρακτικούς λόγους, οι σπουδαστές της Ψυχολογίας και οι νέοι Ψυχολόγοι θα μπορούν να αρχίσουν την άσκησή τους υπό εποπτεία με λιγότερα από αυτά τα διευρυμένα προσόντα. Παρά ταύτα, το επίπεδο ΕυρωΨυ θεωρείται το έγκυρο πλαίσιο για την πλήρη και ουσιαστική άσκηση του επαγγέλματος της Ψυχολογίας.
Βρυξέλλες, Ιούλιος 2006
Η EFPA είναι Ομοσπονδία 32 Ευρωπαϊκών Eθνικών Συλλόγων των Ψυχολόγων, η οποία περιλαμβάνει τα 25 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς και επτά άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η EFPA και οι σύλλογοι μέλη της εκπροσωπούν 165.000 Ψυχολόγους στην Ευρώπη. Η EFPA είναι Διεθνής Μη-Κυβερνητικός Οργανισμός (International Non–governmental Organization–INGO), ο οποίος συνδιασκέπτεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εφ’ όλων των θεμάτων που αφορούν στο επίπεδο ακαδημαϊκών σπουδών και πρακτικής άσκησης, στην άσκηση του επαγγέλματος των Ψυχολόγων, καθώς και στην αναγνώριση των Ψυχολόγων στην Ευρώπη.
Είναι μείζονος σημασίας, για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, να παρέχονται οι ψυχολογικές υπηρεσίες σε πρόσωπα και οργανισμούς από Ψυχολόγους, οι οποίοι έχουν πλήρη προσόντα και τηρούν με προσήλωση τον κώδικα επαγγελματικής ηθικής και δεοντολογίας. Ένα υψηλό και διευρυμένο επίπεδο ακαδημαϊκών σπουδών και επαγγελματικής άσκησης στην επιστήμη της Ψυχολογίας δημιουργεί τα απαιτούμενα βασικά κριτήρια κατάρτισης για την επαγγελματική επάρκεια στην ψυχολογική αξιολόγηση, παρέμβαση και επικοινωνία.
Τα ευρωπαϊκά κριτήρια ακαδημαϊκών σπουδών και επαγγελματικής άσκησης των Ψυχολόγων, οι οποίοι ασκούν το επάγγελμα αυτόνομα, επικυρώθηκαν από τη Γενική Συνέλευση της EFPA το 2001 και η επικύρωση τους επιβεβαιώθηκε ομόφωνα το 2005. Η Ευρωπαϊκή Πιστοποίηση στην Ψυχολογία (ΕυρωΨυ) βασίζεται σε αυτά τα κριτήρια. Η EFPA διαπραγματευόταν τα κριτήρια αυτά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2002 και η τελική εκδοχή του μοντέλου ΕυρωΨυ υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Σεπτέμβριο του 2005, προς αξιολόγηση. Η EFPA προτείνει τα κριτήρια αυτά να αποτελούν τα βασικά κριτήρια για την ελεύθερη διακίνηση και την αυτόματη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των Ψυχολόγων, στο πλαίσιο της Κοινοτικής Οδηγίας 2005/36.
Κατά την περίοδο 2005-2007, η EFPA εκπονεί πιλοτικό πρόγραμμα εγγραφής και πιστοποίησης ΕυρωΨυ των Ψυχολόγων, σε έξι κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Φινλανδία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Εν συνεχεία, η EFPA και οι Σύλλογοι Μέλη της θα προβούν στην εγγραφή ΕυρωΨυ των Ψυχολόγων, οι οποίοι έχουν τα προσόντα, σε όλα τα 25 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στις άλλες επτά ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή η διαδικασία εγγραφής θα συνοδεύεται συμπληρωματικά από μία Επαγγελματική Κάρτα ΕυρωΨυ της EFPA, όπως συστήθηκε από την Κοινοτική Οδηγία 2005/36, ώστε να διευκολύνεται η ελεύθερη διακίνηση στην Ευρώπη των πιστοποιημένων Ψυχολόγων. Η Επαγγελματική Κάρτα θα περιλαμβάνει τη σχετική πληροφόρηση για τις ακαδημαϊκές σπουδές και την επαγγελματική άσκηση του Ψυχολόγου.
Οι απαιτούμενες προϋποθέσεις επάρκειας προσόντων ΕυρωΨυ για την αυτόνομη άσκηση του επαγγέλματος του Ψυχολόγου είναι οι ακόλουθες:
1. Ολοκλήρωση ακαδημαϊκών σπουδών και επαγγελματικής άσκησης στην Ψυχολογία, αναγνωρισμένου πανεπιστημιακού επιπέδου, διάρκειας τουλάχιστον έξι ετών, στο οποίο να συμπεριλαμβάνονται τα κάτωθι:
α) Πανεπιστημιακός Τίτλος στην Ψυχολογία, προγράμματος σπουδών διάρκειας τουλάχιστον πέντε ετών πλήρους φοιτήσεως (300 ECTS)
β) Πρακτική άσκηση υπό εποπτεία, τουλάχιστον ενός έτους, η οποία να εμπεριέχεται ή να προστίθεται στο πρόγραμμα πανεπιστημιακών σπουδών
2. Έγγραφη δέσμευση τήρησης του κώδικα επαγγελματικής ηθικής και δεοντολογίας των Ψυχολόγων στη χώρα άσκησης του επαγγέλματος, καθώς και του Ευρωπαϊκού Μετακώδικα Ηθικής των Ψυχολόγων.
Σχετικά με τη διακήρυξη της Μπολώνια και των προσδοκιών της, δηλαδή ότι μπορούν να εκπαιδευτούν επαγγελματίες έτοιμοι για την αγορά εργασίας σε τρία χρόνια, η EFPA τονίζει με έμφαση ότι για την αυτόνομη άσκηση του επαγγέλματος ο τίτλος Bachelor (συνήθως διάρκειας τριών ετών ή 180 ECTS) δεν παρέχει επάρκεια και δεν είναι συμβατός με τα καθιερωμένα ελάχιστα ευρωπαϊκά κριτήρια ακαδημαϊκών σπουδών και επαγγελματικής άσκησης, καθώς και με τη σύγχρονη, βασισμένη στην επιστήμη, εφαρμογή της Ψυχολογίας.
Μόνο η επιτυχής ολοκλήρωση πανεπιστημιακών σπουδών στην Ψυχολογία διάρκειας τουλάχιστον πέντε ετών (300 ECTS) παρέχει την απαραίτητη επάρκεια στον Ψυχολόγο να είναι σε θέση να αξιολογεί τις ψυχολογικές διαδικασίες στην πολυπλοκότητά τους, να καθορίζει τις επιλογές και τα όρια της δικής του αυτόνομης επαγγελματικής εργασίας, να αποτιμά τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και να αρχίζει να χρησιμοποιεί αυτόνομα ψυχολογικές παρεμβάσεις. Αυτή η υψηλή ποιότητα και αυτό το επίπεδο ακαδημαϊκών σπουδών και επαγγελματικής άσκησης των Ψυχολόγων συγκροτούν, προσέτι, τα απαραίτητα βασικά κριτήρια για την επιπρόσθετη κατάρτιση εξειδικευμένης θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης σε πεδία ή μεθόδους ψυχολογικής παρέμβασης, όπως είναι η ψυχοθεραπεία.
Ο τίτλος και/ή το επάγγελμα των Ψυχολόγων είναι θεσμικά κατοχυρωμένο στην πλειονότητα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Αυτή η νομοθετική ρύθμιση περιορίζει τη χρήση του τίτλου του Ψυχολόγου και την αυτόνομη άσκηση του επαγγέλματος σε άτομα, τα οποία κατέχουν πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών στην Ψυχολογία διάρκειας τουλάχιστον πέντε ετών (300 ECTS) και έχουν την απαιτούμενη επαγγελματική εμπειρία για την αυτόνομη άσκηση του επαγγέλματος.
Η ρύθμιση αυτή υπόκειται σε αυστηρό έλεγχο από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, λόγω της ευαίσθητης φύσεως των ψυχολογικών υπηρεσιών σε ό,τι αφορά στην υγεία και στην προστασία του καταναλωτή. Η Κοινοτική Οδηγία 2005/36 ορίζει στο προοίμιο, σημείο 44: «Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας και των καταναλωτών.» Αυτό σημαίνει ότι οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ποιότητα και το απαραίτητο επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης στην Ψυχολογία για την αυτόνομη άσκηση του επαγγέλματος.
Έως το 2008, η EFPA θα προωθήσει την Πιστοποίηση ΕυρωΨυ και τη διαδικασία εγγραφής και στις 32 χώρες μέλη της. Η EFPA θα παρουσιάσει, επίσης, το μοντέλο ΕυρωΨυ σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στις άλλες αρμόδιες κυβερνητικές αρχές, για να γίνει αποδεκτό ως εργαλείο για την αυτόματη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των Ψυχoλόγων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι τα κριτήρια ΕυρωΨυ είναι η καλλίτερη δυνατή πιστοποίηση, η οποία εγγυάται εξίσου και υψηλή ποιότητα και ελεύθερη διακίνηση των πιστοποιημένων Ψυχολόγων και των ψυχολογικών υπηρεσιών στην Ευρώπη. Τα κριτήρια ΕυρωΨυ είναι επιπλέον επαρκώς συγχρονισμένα με τις υπάρχουσες νομικές και άλλες ρυθμίσεις, ώστε να γίνει αποδεκτή η Πιστοποίηση από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι Πρόεδροι του Συμβουλίου της EFPA
Αθήνα, 16 Ιουλίου 2006
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου: Αλίκη Γεωργακοπούλου, MA, MSc
Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Chartered Psychologist – BPS
Μέλος του Δ.Σ. του Σ.Ε.Ψ.
