Greek Society of Adlerian Psychology

ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΜΑΣ

ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ

• Μήνυμα του Διοικητικού Συμβουλίου
• Οι βασικές αρχές της Αντλεριανής Ψυχολογίας
• Δράσεις Ελληνικής Εταιρείας Αντλεριανής Ψυχολογίας
• Δράσεις διεθνούς Αντλεριανής κοινότητας
• Ελληνική αρθρογραφία
  • Οιδιπόδεια προβληματική ή ανδρική διαμαρτυρία; μια περιπτωσιολογική μελέτη μιας ανηδονικής γυναίκας

Κυριακή Θεοδόση-Πολυμέρη

• Αναμέτρηση με τα δεδομένα της ύπαρξής μας και αναζήτηση νοήματος σε έναν κόσμο που «σπάει»!!!

Μαρία Ντίνου

• Κατοπτρικοί νευρώνες και αυτισμός

Κατερίνα Αλεξοπούλου

• Αναδημοσιεύσεις ξενόγλωσσης αρθρογραφίας
  • Conscious citizenship: The role of education in creating a fair and sustainable future

Peggy Pelonis

• Courageous Leadership: Transitions to Sustainability by Empowering Institutional Excellence

Peggy Pelonis

• Resilience in times of crises

Suzie Savvidou & Vassilis Chatzympyros

• The use of fairy tales as a means of enhancing a Constructive

Dora Sofroni

• Παρουσιάσεις τελειόφοιτων του τετραετούς προγράμματος εκπαίδευσης στην Αντλεριανή συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία

Μήνυμα Δ.Σ.

Αγαπητοί αναγνώστες,

Με μεγάλη χαρά σας παρουσιάζουμε το 1ο τεύχος της ηλεκτρονικής πια μορφής του περιοδικού της ΕΕΑΨ «Το δελτίο μας». Οι νέες συνθήκες της ζωής μας και οι νέες ανάγκες που προκύπτουν μετά την εμφάνιση της πανδημίας του COVID-19, εδώ και περίπου ένα χρόνο, συντέλεσαν ώστε να δρομολογηθεί η επανέκδοση του περιοδικού μας σύμφωνα με όσα επιτάσσει η τεχνολογική πρόοδος. Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει για όλους μας ανάγκη της καθημερινότητας σε όλους τους τομείς, επάγγελμα, ψυχαγωγία, εκπαίδευση και βεβαίως ενημέρωση.

Οι εποχές αλλάζουν, τα προβλήματα αλλάζουν, οι άνθρωποι αλλάζουν, οι σχέσεις αλλάζουν και εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε όλες αυτές τις αλλαγές και να προσαρμοζόμαστε στα νέα δεδομένα ευελπιστώντας ότι πολύ σύντομα θα τις εντάξουμε στην κομβική ανάγκη του ανθρώπου για φυσική επικοινωνία και επαφή. Έτσι  άλλωστε την διδαχτήκαμε  από τον Ρούντολφ Ντράικωρς, το στενό συνεργάτη του Άντλερ, όταν η κυρία Φρόσω Κένη την δεκαετία του 1960 βρέθηκε στην Αμερική και κατά λάθος μπήκε στην αίθουσα όπου δίδασκε την Αντλεριανή Φιλοσοφία ο Ρούντολφ Ντράικωρς. Ένιωσε αμέσως την δύναμη της Αντλεριανής Προσέγγισης και τις θετικές επιδράσεις της στον  τρόπο σκέψης των ανθρώπων κι έτσι με ενθουσιασμό, επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ιδρύθηκε η Ελληνική Εταιρεία Αντλεριανής Ψυχολογίας το 1969. Οι ομάδες γονέων υπό την αιγίδα την ΕΕΑΨ ήταν μία πολύ πρωτοποριακή δράση για την Ελλάδα της εποχής εκείνης, μιας και οι γονείς είχαν μεγάλη ανάγκη να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με τα παιδιά τους αλλά και την ποιότητα της ζωής τους γενικότερα.

Η ΕΕΑΨ για πολλά χρόνια πρωτοστατεί στον χώρο της ψυχικής υγείας με εκπαιδεύσεις ειδικών, ομιλίες, σεμινάρια, ομάδες αλλά και πλούσια εθελοντική δράση σε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Ο Άλφρεντ Άντλερ μέσα από τα βιβλία τα δικά του και των συνεργατών του έγινε οδηγός μας με τις αρχές τις Ισοτιμίας, της Συνεργασίας και του Κοινωνικού Ενδιαφέροντος. Μας δίδαξε την θετική οπτική, την ενθάρρυνση και την αγάπη για τον συνάνθρωπο και τον εαυτό μας με την άνευ όρων αποδοχή της διαφορετικότητας όλων μας.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια η ΕΕΑΨ σήμερα, 50 περίπου χρόνια μετά, συνεχίζει την πλούσια δράση της στελεχομένη από νέα μέλη και από τους απόφοιτους του 4ετούς Εκπαιδευτικού Προγράμματος στην Αντλεριανή Προσέγγιση και Ψυχοθεραπεία, που συνεχίζουν τις αρχές της Αντλεριανής Φιλοσοφίας και κάνουν πράξη τους στόχους της Εταιρείας με την ίδια ζέση και τον ίδιο ενθουσιασμό που είχαν όλα τα ιδρυτικά αλλά και τα μετέπειτα μέλη της.

Ευχόμαστε καλή πορεία στο περιοδικό μας και καλή συνέχεια στο έργο μας.

Με βαθιά εκτίμηση

Διοικητικό συμβούλιο της Ε.Ε.Α.ΨΦιλιππίδου Αικατερίνη, Πρόεδρος

Νάντσου Εύη, Αντιπρόεδρος

Νικολάου Φιλίτσα, Γενική Γραμματέας

Ειρήνη Ανδριτσάκη, Ταμίας

Πασπάτη Εριφύλη, Υπεύθυνη Δημόσιων Σχέσεων

Καστρινού Άννα, Υπεύθυνη Συντονιστών

Απαζόγλου Μιχάλης, Υπεύθυνος Σεμιναρίων

Διαμαντάκη Ειρήνη, Υπεύθυνη Βιβλιοθήκης, Μεταφράσεων

Χαρά Ράδου, Μέλος, Υπεύθυνη Δράσεων

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ADLER
Αρθρό της ψυχολόγου Φρόσω Κένη

Η Αντλεριανή ψυχολογία είναι μία θεωρεία κοινωνική, τελολογική και ολιστική με αρχές που βασίζονται στο σεβασμό του ανθρώπου. Είναι μια φιλοσοφία για την οποία έχουν γραφτεί και γράφονται πολλοί και ογκώδες τόμοι βιβλίων. Με αδρές γραμμές παρατίθενται πιο κάτω οι πιο χαρακτηριστικές έννοιες της θεωρίας αυτής, καθώς και το ιδιαίτερο λεξιλόγιο, την ιδιαίτερη δική της γλώσσα που έχει όπως και κάθε άλλη θεωρία.

Ο Alfred Adler γεννήθηκε και σπούδασε στην Βιέννη. Στην αρχή του σταδίου του σύχναζε στον κύκλο των νέων γιατρών που έχει σχηματισθεί γύρω από τον Freud. Γρήγορα όμως διαφώνησε σε πολλά σημεία με τον Freud και τελικά απεχώρησε από τον κύκλο αυτό, για να διαμορφώσει τη δική του θεωρία.

Κοινωνικό Ενδιαφέρον

Στη θεωρία του Adler πρωταρχική σημασία δίνεται στη σχέση του ατόμου με την ομάδα. Η στάση του προς του άλλους, το “κοινωνικό του ενδιαφέρον” καθορίζει την ψυχική ισορροπία του ατόμου.

Ενώ για τον Freud οι συγκρούσεις προέρχονται από αντιθέσεις μέσα στην ίδια την προσωπικότητα του ατόμου, ανάμεσα στα ένστικτα και στο αυστηρό Υπερ-Εγώ, για τον Adler η εσωτερική σύγκρουση είναι το αποτέλεσμα μιας διαταραχής στη σχέση του ατόμου με τη γύρω του κοινωνία, αποτέλεσμα της λανθασμένης στάσης του προς τους άλλους, που οφείλεται σε ελλιπή ανάπτυξη του “κοινωνικού του ενδιαφέροντος”.

Όσο πιο ανεπτυγμένο είναι το κοινωνικό ενδιαφέρον ενός ατόμου, τόσο πιο ευτυχισμένη θα είναι η σχέση του με την ανθρώπινη κοινωνία και τόσο πιο ισορροπημένος θα παρουσιάζεται ο χαρακτήρας του και η προσωπικότητά του.

Τρία Χρέη της Ζωής

Η έμφυτη σε κάθε άνθρωπο ικανότητα για κοινωνικό ενδιαφέρον πρέπει να αναπτυχθεί για να μπορέσει το άτομο να ανταποκριθεί στις περίπλοκες απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Και, ανάλογα με την ανάπτυξη του κοινωνικού του ενδιαφέροντος, το άτομο θα είναι σε θέση να εκπληρώσει με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία τα τρία χρέη που θέτει η ζωή σύμφωνα με τον Adler.

α. Την Εργασία, που είναι μια συμβολή στην πρόοδο και την κοινή ευημερία.

β. Την Φιλία, που περιλαμβάνει τις κοινωνικές σχέσεις με φίλους και συγγενείς.

γ. Τον Έρωτα και τον Γάμο, που είναι ο πιο στενός σύνδεσμος με ένα άτομο του άλλου φύλου και αποτελεί την πιο δυνατή και βαθιά συναισθηματική σχέση που μπορεί να υπάρξει ανάμεσα σε δύο ανθρώπινα όντα.

Αυτά τα τρία χρέη αγκαλιάζουν όλη την ανθρώπινη ζωή με τις επιθυμίες της και τις δραστηριότητές της. Όλη η ανθρώπινη δυστυχία προκαλείται από τις δυσκολίες που παρουσιάζονται στην εκπλήρωση αυτών των υποχρεώσεων.

Η ικανότητα όμως να ανταποκριθούμε στα τρία αυτά χρέη της ζωής δεν εξαρτάται ούτε από την εξυπνάδα του ατόμου, ούτε από τα άλλα του χαρίσματα. Άνθρωποι με ξεχωριστές ικανότητες μπορεί να αποτύχουν ενώ άλλοι με πολύ μικρότερες δυνάμεις μπορούν να έχουν επιτυχίες. Γιατί το παν εξαρτάται από την ανάπτυξη του κοινωνικού συναισθήματος.

Ο άνθρωπος που το κοινωνικό το συναίσθημα έχει αναπτυχθεί κανονικά, αισθάνεται ότι έχει κάτι κοινό με τους άλλους ανθρώπους γύρω του, ότι ανήκει κάπου και ότι αποτελεί μέρος της κοινωνίας. Και αυτό το υποκειμενικό αίσθημα της κοινότητας με τους άλλους ανθρώπους, το εκφράζει αντικειμενικά με διάθεση συνεργασίας και με την ικανότητά του να προσαρμόζεται με τους άλλους και να αντιμετωπίζει τις ανάγκες της πραγματικότητας. Ενώ αντίθετα όταν το κοινωνικό συναίσθημα δεν έχει αναπτυχθεί κανονικά ο άνθρωπος στρέφει όλη του την προσοχή προς τον εαυτό του, στο πώς θα διατηρήσει το γόητρό του.

Ας έρθουμε για μια στιγμή στη θέση του ανθρώπου που αντί να αισθάνεται ένα με τους άλλους, μέσα στην ίδια ομάδα, αισθάνεται πως κάτι το ξεχωρίζει. Ας φανταστούμε τον εαυτό μας για μια στιγμή σ’ αυτές τις δύο διαφορετικές καταστάσεις. Από τη μια μεριά η απομόνωση δημιουργεί ένα αίσθημα αδυναμίας (είμαι μόνος, είμαι αδύνατος) και συγχρόνως εκτείνει σε υπερβολικό βαθμό την ανάγκη για δύναμη (είμαι μόνος, πρέπει να είμαι πολύ δυνατός). Από την αντίθεση αυτή πηγάζει η προσήλωση στον εαυτό του που είναι το μόνο του στήριγμα και αυτό το εσωτερικό χάσμα ανάμεσα στο υπερβολικό αίσθημα αδυναμίας και την υπερβολική ανάγκη για δύναμη που του προκαλεί η απομόνωση.

Για το λόγο αυτό σήμερα στις πειθαρχικές μεθόδους που χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τις αταξίες και άλλα προβλήματα των παιδιών, αποκλείουμε εντελώς την απομόνωση του παιδιού από την ομάδα.

Τι όμως είναι αυτό που εμποδίζει την κανονική ανάπτυξη του φυσικού και έμφυτου στον άνθρωπο κοινωνικού ενδιαφέροντος;

Αισθήματα Ανωτερότητος

Την απάντηση δίνει ο Adler σε μια άλλη χαρακτηριστική έννοια της θεωρίας του: Τα αισθήματα κατωτερότητος. Εκεί όπου εγκαθίσταται το συναίσθημα κατωτερότητας ανακόπτει την φυσική εξέλιξη και ανάπτυξη του κοινωνικού ενδιαφέροντος. Γιατί πώς μπορεί κανείς να αναπτύξει το αίσθημα ότι ανήκει σε μια ομάδα, όταν αισθάνεται σε κατώτερη μοίρα από τους άλλους και ζει με την εντύπωση ότι οι άλλοι τον κοιτάζουν αφ’ υψηλού.

            Τα αισθήματα κατωτερότητας είναι κοινά για όλους και ως ένα βαθμό η ύπαρξή τους είναι κάτι το φυσικό. Σαν άνθρωποι όλοι βρισκόμαστε σε κατάσταση αδυναμίας, όλοι θέλουμε να καλυτερέψουμε τη θέση μας. Και εφόσον διατηρούμε το θάρρος μας, θα κάνουμε τις κατάλληλες ρεαλιστικές προσπάθειες για να το πετύχουμε. Έτσι, τα αισθήματα κατωτερότητας όταν συνδυάζονται με το θάρρος για την ρεαλιστική τους αντιμετώπιση, γίνονται αιτία προόδου. “Πραγματικά μου φαίνεται ότι ολόκληρος ο ανθρώπινος πολιτισμός βασίζεται πάνω σε αισθήματα μειονεξίας” λέγει ο Adler.

            Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που το άτομο έχει πάψει να πιστεύει πως μπορεί με την κατάλληλη ρεαλιστική προσπάθεια να διορθώσει την κατάσταση που του δημιουργούν τα αισθήματα κατωτερότητας. Στην περίπτωση αυτή βέβαια θα αποφύγει να την αντιμετωπίσει ρεαλιστικά. Θα προσπαθήσει όμως να απαλλαγεί από τα αισθήματα μειονεξίας με κινήσεις που, εκ πρώτης όψεως μας φαίνονται άσκοπες και παράλογες, αφού δεν έχουν καμία σχέση με το πρόβλημά του. Αν όμως εξετάσουμε βαθύτερα, θα δούμε πως το άτομο στην περίπτωση αυτή, αγωνίζεται να δώσει στον εαυτό του ένα συναίσθημα επάρκειας έχοντας συγχρόνως εγκαταλείψει κάθε ελπίδα ότι θ΄αλλάξει την αντικειμενική κατάσταση. Δεν προσπαθεί να γίνει πιο δυνατός, πιο επαρκής, αφού αυτό έχει πεισθεί ότι οπωσδήποτε δεν θα το καταφέρει. Προσπαθεί να φαίνεται πιο δυνατός στα ίδια του τα μάτια. Κάνει λοιπόν κινήσεις που δεν αντιμετωπίζουν αντικειμενικά την κατάσταση, αλλά του δίνουν σαν αντιστάθμισμα μια ψευδαίσθηση δύναμης, ένα αίσθημα ανωτερότητας.

            Όλα τα λάθη στη συμπεριφορά τόσο των παιδιών όσο και των μεγάλων οφείλονται σε τέτοιες αποτυχημένες προσπάθειες για την υπερνίκηση αισθημάτων κατωτερότητας.

            Έτσι π.χ. όλες οι αταξίες των παιδιών, προβλήματα και δυσκολίες και η αντίστασή τους στους νόμους της τάξης και της πειθαρχίας προέρχονται από αυτόν τον καθόλου ρεαλιστικό αγώνας τους για να δώσουν στον εαυτό τους ένα αίσθημα αξίας και δύναμης.

            Το παιδί, όπως είναι φυσικό, νοιώθει έντονα αισθήματα κατωτερότητας, όταν συγκρίνει τις μικρές του δυνάμεις με τις ικανότητες των μεγάλων γύρω του. Και τα αισθήματα αυτά μειονεξίας ενισχύονται από λανθασμένες μεθόδους ανατροφής, υπερβολική προστασία και παραχαΐδευα ή υπερβολική καταπίεση. Πολύ συχνά και από οργανικές ανωμαλίες ή κοινωνικές δυσκολίες.

            Ο Dr. Dreikurs συμπληρώνοντας τις παρατηρήσεις του Adler στη συμπεριφορά των παιδιών κατατάσσει σε τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες τους υποσυνείδητους σκοπούς της συμπεριφοράς του παιδιού:

1ος σκοπός: Την ανάγκη να είναι το κέντρο της προσοχής και να υποχρεώνει τους άλλους να απασχοληθούν μαζί του ή να μπουν στην υπηρεσία του.

2ος σκοπός: Την ανάγκη για δύναμη και επιβολή που εκδηλώνεται κυρίως με την αντίστασή του σε ότι θεωρεί θέληση δική μας, των μεγάλων και την αντίστοιχη τυραννική διάθεση από μέρους του να μας επιβάλλει τη θέλησή του.

3ος σκοπός: Την ανάγκη να τιμωρήσει, να εκδικηθεί το περιβάλλον του, που εκδηλώνεται με κακία και επιθετικότητα και στις αγαθές ακόμα εκδηλώσεις των άλλων.

4ος σκοπός: Την επιδεικτική προβολή της ανικανότητας του και την τάση να αποσυρθεί εντελώς από το πεδίο της προσπάθειας.

Σκοπιμότητα

Η υποσυνείδητη αυτή σκοπιμότητα στην ανθρώπινη συμπεριφορά αποτελεί ένα ακόμα χαρακτηριστικό γνώρισμα τη ψυχολογίας του Adler.

Για τον Adler κάθε πράξη  έχει ένα σκοπό, μια κατεύθυνση και τότε μόνο μπορούμε να καταλάβουμε την συμπεριφορά ενός ατόμου, όταν ξέρουμε την κίνηση προς την οποία κατευθύνεται τον υποσυνείδητο αυτό σκοπό.

Αντίθετα από τον Freud που αναζητεί τα αίτια της ανωμαλίας ψάχνοντας στο παρελθόν, ο Adler συγκεντρώνει την προσοχή του στο μέλλον και στους υποσυνείδητους σκοπούς που το άτομο δεν ομολογεί ούτε στον ίδιο τον εαυτό του. Πράξεις που μοιάζουν άσκοπες είναι το αποτέλεσμα ενός μηχανισμού που επιτρέπει στο άτομο να αποφύγει να δει ένα σκοπό που η παραδοχή του θα ήταν πολύ οδυνηρή ή και επιζήμια στο αίσθημα της προσωπικής του αξίας.

Ενότητα της Προσωπικότητας

Επομένως για τον Adler δεν υπάρχει διχασμός της προσωπικότητας, σύγκρουση ανάμεσα στην αδύνατη θέληση και τις καλές προθέσεις τους ατόμου, αλλά ενότητα της προσωπικότητας που κινείται προς ένα σκοπό επί τη βάσει ενός προκαθορισμένου “σχεδίου ζωής” (Life Style ή Life Plan).

Το βασικό αυτό σχέδιο ζωής σχηματίζει το άτομο πολύ νωρίς ερμηνεύοντας με τον δικό τους τρόπο τις εντυπώσεις που δέχεται στα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Γιατί το παιδί δεν είναι ποτέ ένα αντικείμενο που δέχεται παθητικά τις εξωτερικές επιδράσεις, αλλά προσπαθώντας να δώσει ένα νόημα στον κόσμο και στα προβλήματά του, χρησιμοποιεί από πολύ νωρίς τις εντυπώσεις και τις εμπειρίες του για να κατασκευάσει ένα προσωπικό σχέδιο που θα καθοδηγεί την συμπεριφορά του στο μέλλον. Το σχέδιο αυτό που το παιδί δοκίμασε και βρήκε αποτελεσματικό στα παιδικά του χρόνια γίνεται ο μόνιμος οδηγός της συμπεριφοράς του παραμένοντας στο υποσυνείδητο ακόμα κι αργότερα, όταν το παιδί ενηλικιώνεται. Σε κάθε άτομο παίρνει την ιδιαίτερη ατομική του μορφή και καθορίζει τον ιδιαίτερο ατομικό τρόπο με τον οποίο ερμηνεύονται και αφομοιώνονται όλες οι εντυπώσεις που δέχεται από το περιβάλλον του στην κατοπινή του ζωή. Αποτελεί τον χαρακτήρα και την προδιάθεση κάθε ατόμου και διαγράφει ως ένα μεγάλο βαθμό τη μοίρα του, γιατί καθορίζει τα βασικά κίνητρα για όλες του τις πράξεις.

Αυτές είναι σε αδρές γραμμές οι βασικές έννοιες της θεωρίας του Adler που διαπνέεται από μια βαθιά πίστη στον άνθρωπο, στην ελεύθερη βούλησή του και την ήρεμη παραδοχή της ανθρώπινης αδυναμίας του, που όσο μεγάλη κι αν είναι, δεν δίνει ποτέ το δικαίωμα σε κανένα, μα ούτε και στον ίδιο, να μειώσει τον σεβασμό που οφείλει σε ένα ανθρώπινο όν.

Φρόσω Κένη, M.A.
Μαθήτρια του Dr Dreikurs και ιδρυτικό μέλος της ΕΕΑΨ

Οι δραστηριότητες της Εταιρείας
έχουν δύο βασικούς στόχους:

-Την εξάπλωση της Αντλεριανής Θεωρίας

-Την εφαρμογή της στην καθημερινή ζωή

Μέλη της Εταιρείας είναι άνθρωποι που ενδιαφέρονται για την εφαρμογή των αντλεριανών αρχών στην καθημερινή ζωή με στόχο τη βελτίωση των ανθρώπινων σχέσεων. Στελέχη της Εταιρείας είναι ψυχολόγοι, ψυχοθεραπευτές, σύμβουλοι ψυχικής υγείας, συντονιστές ομάδων μελέτης και εθελοντές κοινωνικής εργασίας.
Οι δράσεις της Ε.Ε.Α.Ψ. έχουν ως εξής:

• Δράσεις για Ειδικούς Ψυχικής Υγείας:

1.     Τετραετές πρόγραμμα εκπαίδευσης στην Αντλεριανή Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία

2.     Εκπαίδευση Εποπτείας: Μια Αντλεριανή συνδυαστική προσέγγιση

3.     Δράσεις για συντονιστές ομάδων μελέτης (αυτογνωσία και επιμόρφωση)

• Δράσεις για όλους:

1.     Ετήσια Συνάντηση Αντλεριανής Ψυχολογίας

2.     Ομιλίες

3.     Βιωματικά εργαστήρια

4.     Ομάδες γονέων – μελέτης

5.     Κέντρο στήριξης

6.     Εθελοντική προσφορά σε δομές και ιδρύματα

ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΤΛΕΡΙΑΝΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ  ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2020 – 2021

ICASSI VIRTUAL

[the International Committee of Adlerian Summer Schools and Institutes ..]

Week 1

July 19: Opening of the virtual ICASSI by Theo Joosten; Welcome presentation by Eva Dreikurs Ferguson, Presentation on 150th Celebration of Adler’s Vision, Theory and Legacy by Marion Balla

July 20: Adlerian Concepts apply well in a time of pandemic: social interest, feeling belonging, social equality presented by Eva Dreikurs Ferguson

July 21: Social Interest presented by Zivit Abramson

July 22: Lifestyle presented by Theo Joosten

July 23: Loss and Trauma presented by Anthea Millar

July 24: Encouragement presented by Yoav Shoham

Week 2

July 27: Early Recollections and Supervision presented by Rachel Shifron

July 28: Democratic Leadership presented by Karen John

July 29: Dreams presented by Gerhard Baumer

July 30: Creativity and Crucial C‘s presented by Betty Lou Bettner

July 31: Motivation presented by Marina Bluvstein Here is the information for our virtual conference:

The presentations are all accessible from our YouTube channel: https://www.youtube.com/c/icassi/

ASIIP Cafe Adler Online / London

Jul 24, 2020 Nadine Gaudin will be presenting an interactive workshop, on Making Mistakes

Adlerian Network of Ireland [Dublin]

Sep 18, Encouragement with Kim Lee Own

38th Annual South Carolina Conference of Adlerian Psychology

A Two-day Virtual Conference

Saturday, September 26       

Session 1:  Let’s Talk About Family and Individual Counseling        

Frank Walton, Ph.D., Psychologist, Chapin, SC, International Adlerian Summer School Faculty, Executive Director, S. C. Society of Adlerian Psychology.

Session 2: The Broad Stroke Approach to Early Recollections

Paul Rasmussen, Ph.D., Clinical Psychologist, WJB Dorn VA Medical Center, Columbia, SC.

Session 3: Adlerian Case Conceptualization

Jon Sperry, Ph.D., Associate Professor of Psychology, Lynn University, Boca Raton, FL.

Session 4: A Structured Interview That Gets the Couple Out of the Fight

Timothy D. Evans, Ph.D., LMFT, and Geri Carter, MA, LMHC, Tampa, FL.

4:45 p.m. Socialization and Interaction (Bring your favorite libation)

Sunday, September 27

Session 5:  COVID – 19:  Psychological impact of Ongoing Pandemic on Employees in the Workplace John Arnold, Ph.D., LPC, SEAP, Senior Executive Consultant, First Sun EAP, Columbia, SC

Session 6: Adlerian Group Case Consultation

Wes Wingett, Ph.D., LMHP, Norfolk, NE.

Session 7: Billboards and Warning Signs

Calvin D. Armerding, MA, LPC, Senior Associate, Travelers Rest Counseling Associates, Travelers Rest, SC.

Session 8: Adlerian Psychology in a Time of Physical Distancing and Social Inequalities

Bonny Buckley, MA, LCMHCS, NCC, Alexander Youth Network, Youth Focus Safe Haven, Greensboro, NC.

North American Society

12 Oct 2020 Workshop TRAUMA. Jon Sperry

23 Oct 2020 ASIIP: Shining a Light: Kim Lee-Own and Elaine Parker

29 Oct 2020 Adler University [USA] The Adler Social Justice Practicum Confirmation

30 OctoberCafe Adler; Connection & Contribution

“EVERY HUMAN BEING STRIVES FOR SIGNIFICANCE; BUT PEOPLE ALWAYS

MAKE MISTAKES IF THEY DO NOT SEE THAT THEIR WHOLE SIGNIFICANCE

MUST CONSIST IN THEIR CONTRIBUTION TO THE LIVES [ A. Adler}

6 Nov 2020, Center for Adlerian Practice and Scholarship CAPS [USA]

“Mea Culpa and what is Humanity to Do?      Adler’s Understanding of and Approaches to Pandemics” by Marina Bluvshtein Confirmation

CAS webinars

21 Oct. 2020 – Personal Growth in the time of Covid 19 by Bruce Tate

25 Nov. 2020   –    Polyvagal Theory and Adler PP (Connectedness is a biological imperative) by Anthea Millar

4 Dec. 2020 Parenting in the Digital Age with Alyson Schafer [USA}

4 Dec 2020 Managing Expectations at Christmas Jill Reynolds [ GΒ]

14 Nov. NASAP: Moving the needle of I.D.Ε.A. with Marion Balla                        

27.Nov.2020 Cafe Adler. White Christmas [ Zoom celebration]

24.Jan.2021 Adult Learning at Bottisham Village College Suicide, Presented by Karen John

Jan 29, 2021, Cafe AdlerCreativity and the Crucial Cs in Counselling Children and Young People  with Elaine Parker“.

6 February 2021 Virtual UK Summer School Day

Lifestyle in a Covid World – Jill Reynolds and Christine Nutt

Exploring the Style of Life – Three Portals to the Psyche (Jill Reynolds)

And Lifestyle Narratives (Christine Nutt)

5 Feb.2021 Presentation “Healthy Organizations and Individual Psychology” with Lucas Aguirre.

26 Febr.2021 Café Adler – The Resilient Rs with   Mairi Perks

Ελληνική αρθρογραφία

Οιδιπόδεια προβληματική ή Ανδρική Διαμαρτυρία; Μια Περιπτωσιολογική Μελέτη μιας Ανηδονικής Γυναίκας
Κυριακή Θεοδόση-Πολυμέρη

Περίληψη
Τα δυο σημαντικά ζητήματα της Οιδιπόδειας προβληματικής και της Ανδρικής Διαμαρτυρίας εξετάζονται ως σε διάσταση μεταξύ του, καθώς οι ίδιοι οι εμπνευστές τους είχαν διαφορετικά σημεία εκκίνησης. Για τον μεν Σίγκμουντ Φρόυντ, το βασικό σημείο δόμησης του ανθρώπινου ψυχισμού ήταν οι σεξουαλικά ορμώμενες ασυνείδητες φαντασιώσεις, για τον δε Άλφρεντ Άντλερ, η δόμηση της κοινωνίας και τα καλέσματά της. Στο άρθρο αυτό και μέσα από την περιπτωσιολογική μελέτη της Ηλέκτρας, επιχειρείται η γεφύρωση των δυο σημαινουσών και σπουδαίων θεωριών.

Λέξεις κλειδιά: Ανδρική Διαμαρτυρία, φθόνος του πέους, άγχος του ευνουχισμού, Οιδιπόδεια Προβληματική

Ήδη μέλος της Ψυχαναλυτικής Ομάδας της Βιέννης για 10 χρόνια, ο Άλφρεντ Άντλερ παρουσίασε το 1911 τις απόψεις του εκείνες που θα έμελλαν να τον αποτραβήξουν από την ομάδα αυτή και να δημιουργήσει τη δική του Σχολή, τη Σχολή της Ατομικής Ψυχολογίας. Οι απόψεις που παρουσιάστηκαν σε εκείνη τη συνάντηση αντιμετωπίστηκαν με εχθρικότητα και αποκηρύχθηκαν από τους υπόλοιπους ψυχαναλυτές της ομάδας ως απαράδεκτες και βλαπτικές για την ψυχανάλυση. Τα πρώτα ψήγματα αντιπαράθεσης με τις Φροϋδικές ιδέες είχαν εμφανιστεί ήδη κάποια χρόνια νωρίτερα με τη σκεπτική ματιά του Άντερ απέναντι στην Φροϋδική θεώρηση, περί της λιβιδινικής ενέργειας ως υποκινητή της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Πιο συγκεκριμένα, στις 7 Νοεμβρίου, 1906 στην συνάντηση της Ψυχαναλυτικής Ομάδας της Βιέννης, όταν ο Άντλερ παρουσιάζει τη μελέτη του, που ένα χρόνο μετά θα εκδώσει σε βιβλίο, «Περί της Οργανικής Βάσης των Νευρώσεων». Ο Φρόυντ τότε αναγνωρίζει τη μεγάλη σημασία της δουλειάς του Άντλερ, ειδικά την ιδέα της αντισταθμιστικής συμπεριφοράς όσον αφορά στην οργανική κατωτερότητα και την ανδρική διαμαρτυρία, παρόλα αυτά θεωρεί ότι παραμένει επιφανειακή και εισαγάγει αντ’ αυτού τους όρους φθόνο του πέους (για τα κορίτσια) και άγχος του ευνουχισμού (για τα αγόρια). Οι φροϋδικές αυτές ιδέες έγιναν για ένα μεγάλο κομμάτι των νεότερων ψυχαναλυτών σημείο κριτικής και επίκρισης, ως φαλλοκρατικές (βλέπε Horney, 1924, 1926, 1933; Jones, 1927, 1933, 1935).
Ο Φρόυντ θαύμαζε τις ιδέες του Άντλερ αλλά ταυτόχρονα άσκησε δριμεία κριτική απέναντί τους. Θεωρούσε ότι οι απόψεις του Άντλερ θα κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση στους κόλπους της ψυχανάλυσης, και που ταυτόχρονα θα έχουν τη δύναμη να την καταστρέψουν, τουλάχιστον έτσι όπως εκείνος την είχε δομήσει μέχρι τότε. Βασική κριτική απέναντι στο έργο του Άντλερ από τον Φρόυντ ήταν ότι βασιζόταν πολύ σε επιφανειακά φαινόμενα (την ψυχολογία του Εγώ) αντί να βασιστεί σε ζητήματα που αφορούν στο ασυνείδητο, στην λιβιδό και στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα, τα οποία και αποτέλεσαν τα καίρια σημεία για τη μεταξύ τους αντιπαράθεσης. Για τον Άντλερ η σεξουαλικότητα αποτελεί δευτερεύουσας σημασίας ψυχική ώση, υποστηρίζοντας αντ’ αυτού, ότι η επιθετικότητα ως ψυχική κινητήριος δύναμη είναι πρωτεύουσας σημασίας. Αν κάποιος, μάλιστα, εξετάσει το κατά πόσο η Αντλεριανή θεώρηση επηρέασε την Φροϋδική, θα δει ότι ενώ ο Φρόυντ αρχικά τάχθηκε ενάντια στην ιδέα ότι η επιθετικότητα είναι πρωταρχικής σημασίας, μιας και εκείνη την εποχή ασχολούταν με την λιβιδινική θεώρηση, αργότερα στα γραπτά του, αναγνώρισε την σημασία της επιθετικότητας στην ψυχανάλυση, διαφοροποιώντας την δική του σύλληψη από εκείνη του Άντλερ, ονομάζοντας τη καταστροφική ενόρμηση ή αλλιώς Ενόρμηση του Θανάτου (Freud, 1909). Αργότερα, υπερθεματίζει τον ρόλο των άμυνων απέναντι στην επιθετικότητα, με την περιπτωσιολογική μελέτη του Μικρού Χάνς και όσον αφορά στην ανάπτυξη της φοβίας του (Freud, 1926).
Οι Φροϋδικές ιδέες περί της σεξουαλικότητας, που εδραίωσαν ουσιαστικά την ψυχανάλυση, εισήχθησαν πολύ νωρίς, ήδη από το 1897, στα γράμματα του Φρόυντ στον Φλις. Εκεί αναφέρεται για πρώτη φορά στην παγκόσμια και πανανθρώπινη φαντασίωση για τον γονέα του αντίθετου φύλου, ενώ το 1905, με τις «Τρεις Δοκίμια για τη Θεωρία της Σεξουαλικότητας» θα θέσει τις βάσεις για τη θεωρία του. Αναφέρεται στον σεξουαλικό μονισμό, δηλαδή στην υπόθεση ότι και για τα δυο φύλα, μέχρι την εφηβεία περίπου, το μόνο σεξουαλικό όργανο που αναγνωρίζεται από τα παιδιά είναι το ανδρικό πέος. Η ύπαρξη του κόλπου είναι απούσα για το κορίτσι αλλά και για το αγόρι, όχι μόνο οργανικά αλλά και ψυχικά, καθώς, όπως αναφέρει “…Το μικρό κορίτσι είναι ένας μικρός άνδρας μέχρι τη στιγμή που εμφανίζεται το άγχος του ευνουχισμού. Από εκείνη τη στιγμή και ως την εφηβεία δεν έχει παρά ένα ευνουχισμένο πέος και αγνοεί την ύπαρξη του κόλπου του” (Freud, 1905). Θέτει, έτσι, το σημαντικό ζήτημα της ύπαρξης του άγχους του ευνουχισμού και στα δυο βιολογικά φύλα αλλά και τον φθόνο του πέους στα κορίτσια. Πιο σχηματικά, το μικρό αγόρι, παρατηρώντας την έλλειψη πέους στο κορίτσι, φοβισμένο θα ερμηνεύσει την απουσία αυτή ως ευνουχισμό, περαιτέρω φοβούμενο μήπως συμβεί και σε εκείνο το ίδιο. Από την άλλη μεριά το κορίτσι θα νιώσει ότι ευνουχίστηκε και θα επιθυμήσει (φθονήσει) να ήταν αγόρι (πέος).
Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1924, στο δοκίμιό του περί της Επίλυσης του Οιδιπόδειου Συμπλέγματος, συμπληρώνει ότι στο κορίτσι το άγχος του ευνουχισμού, που αφυπνίζεται στην θέαση του πέους, το κάνει να αισθάνεται κατώτερο και με αυτόν τον τρόπο του δημιουργείται η ανάγκη να αντισταθμίσει την έλλειψη του αυτή με τον φθόνο του πέους. Καθώς το αγόρι μέσα στον χρόνο εγκαταλείπει τις οιδιπόδειες επιθυμίες του, το άγχος του ευνουχισμού οδηγεί το κορίτσι να στραφεί προς τον πατέρα, προσπαθώντας να αντικαταστήσει το ευνουχισμένο της πέος με ένα παιδί απ’ αυτόν, φαντασίωση που αποτελεί, τελικά, και το αίτιο του γυναικείου οιδιπόδειου συμπλέγματος. Αυτή η πλούσια φαντασιωσική διαδρομή, συμβάλλει, όπως ακριβώς και στο αγόρι, στη δημιουργία της Υπερεγωτικής του λειτουργικότητας, με έναν πιο περίπλοκο τρόπο παρόλα αυτά· καθώς ο ευνουχισμός έχει ήδη συντελεστεί φαντασιωσικά, το άγχος του ευνουχισμού πια δεν υπάρχει, κι αυτό έχει θεμελιώδη αξία στην δημιουργία του Υπερεγώ, το οποίο, ελλείψει του φόβου αυτού, αναπτύσσεται με έναν τρόπο πιο περίπλοκο και συμπλεγματικό, με εξωτερικούς πια συντελεστές να δρουν σφοδρά στην ανάπτυξή του όπως η κοινωνικοποίησή του, ο φόβος ότι δεν το αγαπούν, κτλ.
Αυτή η δυσκολότερη και πιο περίπλοκη διαδικασία ανάπτυξης και εγκαθίδρυσης της Υπερεγωτικής λειτουργικότητας επιφέρει ένα δριμύ ναρκισσιστικό τραύμα, από το οποίο αναπτύσσεται ένα αίσθημα κατωτερότητας. Σκεπτόμενη ότι τιμωρήθηκε, το μικρό κορίτσι κατηγορεί τη μητέρα, αφενός που τη γέννησε χωρίς πέος και αφετέρου επειδή θεωρεί ότι αγαπάει περισσότερο τα άλλα της παιδιά, αυτά που έχουν πέος. Έτσι τρόπον τινά, φαντασιωσικά νομιμοποιείται να απομακρυνθεί από εκείνη, να ταυτιστεί με εκείνη και να κατευθυνθεί προς την γυναικεία ταυτότητα, η οποία στο διάβα της ζωής θα αποκτήσει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, το πολυπόθητο πέος που δεν είχε. Αναγνωρίζοντας το ψυχικό γεγονός του ευνουχισμού και την ανωτερότητα εκείνων που το φέρουν (φθόνος του πέους), διαμαρτύρεται και τελικά στρέφεται στην τελική λύση: είτε να παραιτηθεί από την σεξουαλικότητα, είτε να αποδεχθεί τη θηλυκότητα είτε να διεκδικήσει το πέος.
Ίσως η σημαντικότερη διαφοροποίηση του Άντλερ από τον Φρόυντ είναι ότι έδινε μεγαλύτερη έμφαση στις συνειδητές σκέψεις, άρα και επιλογές του ατόμου, και στις κοινωνικές ορμές, παρά στις ασυνείδητες διεργασίες και στην σεξουαλικότητα. Έδειξε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις οργανικές αδυναμίες που παρουσιάζουν οι άνθρωποι και στους τρόπους με τους οποίους αναπληρώνουν, δηλαδή προσπαθούν να αντισταθμίσουν και να μεταφερθούν από την κατωτερότητα στην ανωτερότητα, για να ελαττωθούν τα μειονεκτικά τους συναισθήματα. Στην θεωρία του Φρόυντ περί φθόνο του πέους, ο Άντλερ ανταπαντά με την ανδρική διαμαρτυρία, τη διαμαρτυρία των γυναικών απέναντι στον στερεοτυπικό κοινωνικά δοσμένο και επισφραγισμένο, πολλές φορές, ρόλο, της κατώτερης ή αδύναμης. Η μεγάλη συνεισφορά της Αντλεριανής θεώρησης περί της ανδρικής διαμαρτυρίας είναι τόσο μεγάλη λόγω της επέκτασής της στα κοινωνικοί-πολιτισμικά φαινόμενα που ταλανίζουν τις κοινωνίες των ανθρώπων, έως τη συμβολικότητα της έννοιας αυτής, που αφορά και στα δυο φύλα, αναγνωρίζοντας χαρακτηριστικά τυπικά θηλυπρεπή (κατώτερα και αδύναμα) στους άντρες και τυπικά ανδροπρεπή (ανώτερα και περισσότερο δυνατά) χαρακτηριστικά και στις γυναίκες αντίστοιχα, χαρακτηριστικά τα οποία κατά Άντλερ αφορούν στην οργανική κατωτερότητα που εμφανίζουν τα νευρωτικά άτομα. Μια από τις βασικές αιτίες της κατωτερότητας είναι οι διαφορετική αντιμετώπιση της κοινωνίας και, εν γένει, της οικογένειας απέναντι στα αγόρια και τα κορίτσια.
Για τον Άντλερ, υπάρχουν δυο είδη γυναικών που αντιτίθενται και που μάχονται ενάντια στον γυναικείο τους ρόλο. Από την μια πλευρά, μια περισσότερο ανδροπρεπής γυναίκα, η οποία μεγαλώνει με ένα τρόπο περισσότερο ενεργητικό και αρσενικό, που στις διαπροσωπικές της σχέσεις αναλαμβάνει έναν ρόλο περισσότερο κυρίαρχο, κυριαρχικό και ανώτερο. Από την άλλη πλευρά, μια περισσότερο παραιτημένη, πιο συμμορφωμένη και υποτακτική γυναίκα, η οποία δείχνει περισσότερο ευάλωτη, αβοήθητη και υποτακτική. Στην αντιστοιχία των ανδρών, οι κοινωνικές επιταγές του να γίνουν «πραγματικοί», «αληθινοί» άντρες, να εκπληρώσουν την κοινωνική τους «υποχρέωσή» να επιθυμούν δύναμη και εξουσία έτσι ώστε να ξεπεράσουν τα συναισθήματα κατωτερότητας, που είναι κοινωνικά εξισωμένα με τον γυναικείο ρόλο.
Η Ηλέκτρα (ψευδώνυμο που επιλέχθηκε για την ετοιμολογία του, α-λέκτρον, εκείνη που δεν έχει κρεβάτι, η παρθένα), είναι μια γυναίκα 36 ετών, η οποία προσήλθε στο γραφείο μου από παραπομπή, με διάγνωση Μεταιχμιακής Διαταραχής Προσωπικότητας. Η περιγραφή των εξωτερικών χαρακτηριστικών και της εμφάνισης της Ηλέκτρας είναι σημαντική. Είναι μια γυναίκα ψηλή, ευθυτενής, με επιμελημένη εμφάνιση και σταθερή φωνή. Κινείται στον χώρο σταθερά, αγέρωχη, μια κινησιολογία την κάνει να αποζητά να την αντιλαμβάνονται ως περήφανη, ατσαλάκωτη αλλά και άκαμπτη. Κάθεται απέναντί μου βλέμμα ταυτόχρονα διερευνητικό, σαγηνευτικό αλλά και επιφυλακτικό. Είναι το πρώτο παιδί μιας οικογένειας με δυο παιδιά, έχει έναν μικρότερο αδελφό, και γεννήθηκε αλλά και μεγάλωσε σε μια επαρχιακή πόλη, από την οποία έφυγε για σπουδές στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε και έκτοτε παραμένει για λόγους εργασίας. Ζει μόνη και εργάζεται σε τομέα ανδροκρατούμενο, όπου προΐσταται της ομάδας της, με υφιστάμενους μόνο άνδρες.
Την μητρική της φιγούρα την παρουσιάζει ως μια πάρα πολύ όμορφη γυναίκα, που δεν δούλεψε ποτέ, αν και είχε σπουδάσει, που ενδιαφερόταν για την γνώμη του κόσμου, την γνώμη του πατέρα της Ηλέκτρας ως συζύγου αλλά κυρίως για την εξωτερική της εμφάνιση, για την οποία η Ηλέκτρα θεωρούσε ότι ήταν ξεκάθαρα καλύτερη από τη δική της. Ο πατέρας της εμφανίζεται ως ιδιαίτερα ανδροπρεπής και φαλλοκρατικός, ως κυρίαρχος της οικογένειας, απόμακρος και συναισθηματικά απόντας απέναντι στην Ηλέκτρα. Ο αδελφός της, μικρότερος από εκείνη σε ηλικία, παρουσιάζεται ως υπολειπόμενος εκείνης, υποδεέστερος και με μια εργασία που σαφώς για εκείνη είναι κατώτερη από εκείνη της δικής της καριέρας.
Είναι ένας άνθρωπος πολύ δομημένος, ανεξάρτητη και φιλόδοξη. Οι φιλικές της σχέσεις ρηχές, παραμένουν σε επίπεδο γνωριμιών και συναναστροφών, καθώς αισθάνεται ότι ερχόμενη κοντύτερα οι άνθρωποι θα την απογοητεύσουν. Σε περιγραφές των σχέσεων αυτών, αναφέρει την καχυποψία με την οποία βλέπει τους ανθρώπους, όντας σίγουρη ότι στο τέλος, όταν καταλάβουν το ποια είναι και την ανάγκη της για εγγύτητα, θα την εκμεταλλευτούν και θα φύγουν από κοντά της. Αναφέρει το πόσο χαρακτηριστικά εύκολο της είναι πια να εγκαταλείπει τις φιλικές της σχέσεις, χωρίς εξηγήσεις, προτού εγκαταλειφθεί. Την χαρακτηρίζει το προσωπείο, η επιφυλακτικότητα και μια διάθεση εκμετάλλευσης στις φιλικές της σχέσεις, κάτι που στο τέλος της ημέρας την αφήνει με την αίσθηση της αποστέρησης, της μοναξιάς και της αυτομομφής.
Οι ερωτικές της σχέσεις έχουν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Είναι μια γυναίκα «θεωρητική», μια γυναίκα από επιθυμητή, με σμιλεμένο σώμα, που κάνει σχέσεις με άντρες τόσο σε απόσταση όντας εκείνοι, αλλά και ανέραστες, καθώς με κανέναν από τις σχέσεις της δεν έχει καταφέρει να ολοκληρώσει σεξουαλικά, με αποτέλεσμα μετά από λίγο καιρό και άπειρες προσπάθειες ανεπιτυχούς ολοκλήρωσης της ερωτικής πράξης, να μένει μόνη με ερωτηματικά όσον αφορά στο γιατί η διείσδυση είναι τόσο υπερτιμημένη. Με τις σχέσεις της, και ενώ αισθάνεται την ερωτική επιθυμία, δεν έχει επιτρέψει τη διείσδυση του πέους στον κόλπο της και δεν έχει φτάσει ποτέ στην ερωτική κορύφωση. Η περιγραφή της για τις ανολοκλήρωτες ερωτικές της στιγμές συνοδεύεται από μειδίαμα, ένα χαμόγελο στην περιγραφή που δεν συνάδει με την αφήγηση, σαν αυτά τα δυο να βρίσκονται σε μια συνεχή σύγκρουση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου, σαν να υπάρχει κάτω από τις εικόνες που περιγράφει ο ψίθυρος «ποτέ δεν θα καταφέρεις να με εξουσιάσεις», «ποτέ δεν θα κυριαρχήσεις πάνω μου», «ποτέ δεν θα αφεθώ στην κυριαρχία σου».
Όταν ξεκίνησε για εκείνη να δουλεύει η θεραπεία μας, έφερε ένα όνειρο, το οποίο ήταν και αυτό που ξεκλείδωσε ζητήματα που αφορούσαν στην σεξουαλικότητά της αλλά και τον «επαναστατικό» (δική της έκφραση) κόλπο: «Ήμουν σε ένα από τα σπίτια που είχαμε αλλάξει με τους γονείς μου, στο δωμάτιο που μέναμε μαζί με τον αδελφό μου. Απέξω ήταν ένα δράκος που δεν έπρεπε να με δει. Εγώ κινούμουν ανάμεσα στους τοίχους και ξαφνικά ένας από αυτούς μετατράπηκε σε διάδρομο. Στο τέλος του διαδρόμου υπήρχε ένα περίπτερο, όπου εκεί, μέσα σε μια τσάντα υπήρχαν δυο κουτάβια. Σηκώνω την τσάντα, την παίρνω μαζί μου και αρχίζω να τρέχω πάλι μέσα στους τοίχους. Όπως τρέχω όμως, χτυπάω την τσάντα πάνω σε έναν τοίχο, και μετά από λίγο αρχίζουν να τρέχουν αίματα μέσα από την τσάντα. Εκεί κατάλαβα ότι όχι μόνο είχε σκοτωθεί το ένα από αυτά αλλά και τα δυο». Μου εξηγεί ότι το σπίτι στο όνειρό της ήταν πράγματι ένα από τα σπίτια που έμεναν μαζί με τους γονείς και τον αδελφό της. Είναι το σπίτι που θυμόταν την πρώτη της σεξουαλική εμπειρία, με τον αδελφό της να βρίσκεται από κάτω της και να τρίβει ο ένας πάνω στον άλλον τα γεννητικά τους όργανα.
Η θεραπεία μας διήρκησε 9 μήνες, όσο μια κύηση, δύσκολη στη δική μας περίπτωση, προτού διακοπεί βιαίως από την ίδια, σαν μια γέννα που την αφήνει παγερά αδιάφορη για το βρέφος που κουβαλάει, το οποίο γέννησε και άφησε μόνο του να ζήσει ή ολότελα να πεθάνει. Μέσα σε αυτούς τους μήνες κατάφερε να «χαμηλώσει» το προσωπείο της, έτσι ώστε, μέσα από τα δικά μου μάτια, σαν άλλος καθρέφτης, να ανασύρει και να εντοπίσει τις λεπτομέρειες της ιστορικότητάς της εκείνες, οι οποίες δημιουργούσαν για εκείνη αυτή την έντονη ανδρική διαμαρτυρία. Αυτό όμως, έμελλε να είναι και η αρχή του τέλους για τη σ(Σ)έση μας. Κατάφερε να γνωρίσει ένα αγόρι το οποίο της πρόσφερε τον πολυπόθητο μεν γνωστικά, καταστρεπτικό δε για εκείνη οργασμό, ο οποίος οργασμός έσβησε, σαν με διακόπτη, για εκείνη όλα τα όργανα της συνείδησης και της συνειδητότητας της, και την άφησε λιπόθυμη και αφημένη, κυριολεκτικά, στα χέρια του «κυρίαρχου» αρσενικού. Δεν τον ξανάδε ποτέ, η παρανοϊκότητα γύρισε και ε(Ε)γώ, πήρα τον ρόλο της αδύναμης μητρικής φιγούρας, που μαγεμένη από τον έρωτα, προσπάθησα να τη μυήσω στην ηδονή της απώλειας του κυριαρχικού ελέγχου που θα την οδηγούσε σε έναν ολόδικό της θ(Θ)άνατο.

Βιβλιογραφικές Αναφορές
Adler, A. (1907). Study of Organ Inferiority and Its Psychical Compensations:
A Contribution to Clinical Medicine, transl. S.E. Jelliffe. New York:
Nervous & Mental Diseases Co., 1917.
Freud, S. (1926). Inhibitions, symptoms and anxiety. Standard Edition
20:87–174.
Freud, S. (1905). Three essays on the theory of sexuality. Standard Edition
7:130–243.
Freud, S. (1909). Analysis of a phobia in a five-year-old boy. Standard
Edition 10:5–150.
Freud S. (1924). The dissolution of the Oedipus complex In: Strachey J, editor.
The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud.
London: Hogarth Press; 1995.
Horney, K. (1924). On the genesis of the castration complex in women.
International Journal of Psychoanalysis 5:50–65.
Horney, K. (1926). The flight from womanhood: The masculinity-complex
in women, as viewed by men and by women. International Journal of
Psychoanalysis 7:324–339.
Horney, K. (1933). The denial of the vagina: A contribution to the problem
of the genital anxieties specific to women. International Journal of
Psychoanalysis 14:57–70.
Jones, E. (1927). The early development of female sexuality. International
Journal of Psychoanalysis 8:459–472.
Jones, E. (1933). The phallic phase. International Journal of Psychoanalysis
14:1–33.
Jones, E. (1935). Early female sexuality. International Journal of
Psychoanalysis 16:263–273.ΚΥΡΙΑΚΗ ΘΕΟΔΟΣΗ – ΠΟΛΥΜΕΡΗ Ψυχολόγος, Ψυχαναλυτική θεραπεύτρια, Ακαδημαϊκός, Bsc., Msc.