Το Τμήμα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του
Πανεπιστημίου Αθηνών και η Α’ Ψυχιατρική Κλινική του
Πανεπιστημίου Αθηνών, στο πλαίσιο του ΔΙΑ-ΤΜΗΜΑΤΙΚΟΥ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΣΤΑ ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΣΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ, σας καλούν σε
επιστημονική εκδήλωση με ομιλητή τον René Kaës
και θέμα :
Γύρω από τη θεωρία της μεταβίβασης σε ομάδα
Ο κύριος René Kaës είναι Ομότιμος Καθηγητής του
Πανεπιστημίου της Lyon στη Γαλλία, ψυχαναλυτής, αναλυτής
ομάδας και ψυχοδραματιστής, τακτικό μέλος της SFPPG.
Η διάλεξη θα δοθεί στο Αμφιθέατρο Αιγινητείου (Αιγινήτειο
Νοσοκομείο), την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014 και ώρα 12.30’-
14.00’ μμ.
Θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία από τα γαλλικά στα
ελληνικά και αντίστροφα.
Συμμετοχή 15 ευρώ
Ο René Kaës, ψυχαναλυτής, ομαδικός αναλυτής και ψυχοδραματιστής, είναι
ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Lyon 2 – Lumière. Γεννήθηκε το 1936
στη Λωρραίνη της Γαλλίας. Ίδρυσε και διηύθυνε επί σειρά ετών το Κέντρο Ερευνών
Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του Πανεπιστημίου της Lyon 2, είναι
τακτικό μέλος της Γαλλικής Εταιρείας Ομαδικής Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας
(SFPPG), ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Διαπολιτισμικής Ομαδικής
Ανάλυσης και τακτικό μέλος και τέως πρόεδρος του CEFFRAP.
Ο René Kaës έχει τιμηθεί με τον τίτλο του Επίτιμου Διδάκτορα από
το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (ULB), από το Πανεπιστήμιο της
Guadalajara στο Μεξικό, από το Πανεπιστήμιο Federico II της Νάπολης και από το
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς επίσης με τον τίτλο του
Επίτιμου Καθηγητή από το Πανεπιστήμιο Maimonides του Buenos Aires. O ίδιος
έχει διατελέσει επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης και
είναι διευθυντής της σειράς Ασυνείδητο και Πολιτισμός των Εκδόσεων Dunod στο
Παρίσι.
Από τα τέλη περίπου της δεκαετίας του ’60 ο René Kaës, μαζί με τον Didier
Anzieu αρχικά, πρωταγωνιστεί στην προσπάθεια να αρθρωθεί μια ακραιφνώς
ψυχαναλυτική θεωρία για τις ομάδες και την κλινική των ομάδων και δίκαια σήμερα
θεωρείται ως ο σημαντικότερος ίσως εν ζωή ψυχαναλυτής διεθνώς που ασχολήθηκε
με τις ομάδες. Από πολύ νέος σχετικά, συνυπογράφει σημαντικά συλλογικά έργα
με τον Anzieu, τον Bejarano και άλλους, όπως το Le travail psychanalytique dans
les groupes (1972) και το Fantasme et formation (1973), ενώ το 1976 δημοσιεύει
ένα βιβλίο-σταθμό, το L’appareil psychique groupal. Constructions du groupe (Το
ομαδικό ψυχικό όργανο. Κατασκευές της ομάδας).
Από τότε μέχρι σήμερα, ο René Kaës έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 10
ακόμα βιβλία, όλα με τεράστια απήχηση, τόσο στη Γαλλία όσο και διεθνώς, και
συγκεκριμένα: (1980), L’idéologie. Etudes psychanalytiques (Η ιδεολογία.
Ψυχαναλυτικές μελέτες), (1993), Le groupe et le sujet du groupe. Eléments pour une
théorie psychanalytique des groupes (Η ομάδα και το υποκείμενο της ομάδας.
Στοιχεία για μια ψυχαναλυτική θεωρία των ομάδων), (1994), La parole et le lien.
Associativité et travail psychique dans les groupes (Η ομιλία και ο δεσμός.
Συνειρμικότητα και ψυχική εργασία στις ομάδες), (1994), La invencion psicoanalitica
del grupo (Η ψυχαναλυτική ανακάλυψη της ομάδας), (1999), Les théories
psychanalytiques du groupe (Οι ψυχαναλυτικές θεωρίες της ομάδας). Στην Ελλάδα
εκδόθηκε από τον Οίκο Δαίδαλος-Ζαχαρόπουλος. (2002), La polyphonie du rêve.
L’espace onirique commun et partagé (Η πολυφωνία του ονείρου. Ο κοινός και
μοιραζόμενος ονειρικός χώρος), (2005), Os espacos psiquicos communs e
partilhados. Transmisao e negatividade (Ο κοινός και μοιραζόμενος ψυχικός χώρος.
Η μετάδοση της αρνητικότητας), (2007), Un singulier pluriel. La psychanalyse a
l’épreuve du groupe (Ένας πληθυντικός ενικός. Η ψυχανάλυση στη δοκιμασία της
ομάδας). Στην Ελλάδα εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. (2008), Le complexe
fraternel (Το αδελφικό σύμπλεγμα), (2009), Les alliances inconscientes (Οι
ασυνείδητες συμμαχίες) και άλλα.
Ο ίδιος όμως έχει συνυπογράψει μαζί με άλλους και 19 ακόμα βιβλία με
εξίσου μεγάλη διεθνή απήχηση και συμμετάσχει ως συγγραφέας σε 15 συλλογικά
έργα. Μεταξύ των συν-συγγραφέων του René Kaës συμπεριλαμβάνονται μερικά
πολύ γνωστά ονόματα στον παγκόσμιο ψυχαναλυτικό χώρο, όπως λ.χ. ο Anzieu, ο
Bleger, ο Hochmann, η Kristeva, ο Kernberg, ο Meltzer, ο Neri, ο Pines, ο
Hinshelwood, ο Resnik, ο Laplanche, κα.
Οι έννοιες ομαδικό ψυχικό όργανο, ομαδική συνειρμική αλυσίδα, πλέον-
του-ενός-άλλος, δι-υποκειμενικότητα και δι-υποκειμενικός δεσμός, εσωτερική
ομάδα, φορικές λειτουργίες της ομάδας, φορέας-ομιλίας και φορέας-ονείρου,
λειτουργίες διαμεσολάβησης και αλεξι-διεγερτικές λειτουργίες της ομάδας,
περίθλαση (diffraction) και περιθλασμένη μεταβίβαση, δια-μεταβιβαστική ανάλυση,
ασυνείδητο σύμφωνο (pacte), ή ασυνείδητη συμμαχία (alliance), διαγενεακή
μετάδοση (transmission intergénérationnelle), είναι μερικές από τις έννοιες-κλειδιά
στις οποίες στηρίζεται το επιστημονικό έργο του René Kaës, θεωρητικό και κλινικό.
Η έννοια όμως της δι-υποκειμενικότητας αποτελεί ίσως την «κυρία είσοδο»
προκειμένου να κατανοήσει κανείς, τόσο την ενδοψυχική υποκειμενική βάση
για τη δημιουργία του ομαδικού ψυχικού οργάνου και των διαφόρων κατά Kaës
λειτουργιών του, όσο και την εξαιρετικά πρωτοπόρα και με πολλές προεκτάσεις
θεωρία του ίδιου αναφορικά με τη μεταβίβαση στο περιβάλλον της ομάδας.
Το καινούριο που φέρνει ο René Kaës και είναι θεμελιώδες για την
ψυχαναλυτική θεωρία των ομάδων είναι η ιδέα ότι ο άλλος μπορεί αφενός να
εσωτερικεύεται και ως ο-πλέον-του-ενός-άλλος (υπογραμμίζοντας έτσι την ομαδική
και κατ’ επέκταση την κοινωνική ψυχική συγκρότηση κάθε ατομικού υποκειμένου)
και αφετέρου ως δι-υποκειμενικότητα και όχι απλά ως αντικειμενοτρόπος σχέση,
ως κάτι δηλαδή που θα προσομοίαζε με τις δυάδες γονέας-παιδί και παιδί-ενήλικας
της κλαϊνικής και της μετα-κλαϊνικής θεωρίας.
