Αθήνα, 24 Ιουνίου 2025
Αρ. Πρωτ.: 15725
Η Μυθολογία της ΕΛΨΕ για το ΝΠΔΔ Ψυχολόγων
Μία ημέρα πριν την ετήσια Γενική Συνέλευση της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας (ΕΛΨΕ) το απερχόμενο Διοικητικό Συμβούλιο και ο Πρόεδρός της κυκλοφόρησαν μια απάντηση στα επιχειρήματα του ΣΕΨ σχετικά με τη δημιουργία ΝΠΔΔ, χωρίς τις υπογραφές τους, παρά μόνο με τον λογότυπο της ΕΛΨΕ! Έτσι, «καπέλωσαν» μεγαλοπρεπώς την εταιρεία, αφού υποτίθεται ότι στην επερχόμενη Γ.Σ. θα εγκρινόταν η επίθεσή τους στον κλάδο και στον ΣΕΨ.
Οι ισχυρισμοί που προβάλουν, παλαιότερα και τώρα, καθώς και οι σχετικές δηλώσεις του Προέδρου της ΕΛΨΕ, κ. Μακρή στο μέσο dnews.gr, έχουν δημιουργήσει ως γνωστόν, ανησυχία στην επαγγελματική κοινότητα των ψυχολόγων, δεδομένου ότι επιδιώκουν να προκαλέσουν σημαντικές συνέπειες στη θεσμική υπόσταση, την επαγγελματική ελευθερία και την εργασιακή πραγματικότητα των επαγγελματιών του χώρου.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ), ως ιστορικός και θεσμικά κατοχυρωμένος επαγγελματικός φορέας, έχει ήδη πολλάκις τοποθετηθεί επίσημα και τεκμηριωμένα τόσο απέναντι στους ισχυρισμούς που προβάλλονται στον δημόσιο λόγο όσο και απέναντι στα βασικά επιχειρήματα που χρησιμοποιεί η ΕΛΨΕ για την υποστήριξη της πρότασης ΝΠΔΔ.
Η παρούσα τοποθέτηση αποτελεί απάντηση σε επτά κεντρικούς «μύθους» που παρουσιάζει η ΕΛΨΕ σχετικά με τη λειτουργία και τις προθέσεις του ΝΠΔΔ, οι οποίες χρήζουν αποσαφήνισης και κριτικής θεώρησης.
Απάντηση στον Μύθο 1: Το ΝΠΔΔ δεν εισάγει δεύτερη άδεια
Η ΕΛΨΕ διατείνεται πως η ίδρυση του ΝΠΔΔ δεν συνεπάγεται την εισαγωγή δεύτερης άδειας άσκησης επαγγέλματος. Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός δεν αντέχει σε σοβαρό έλεγχο, καθώς αγνοεί τις ίδιες τις προβλέψεις της πρότασης για το ΝΠΔΔ και τις επιπτώσεις που αυτές συνεπάγονται. Όπως έχει τεκμηριωθεί από τον ΣΕΨ, το ΝΠΔΔ δεν περιορίζεται στη δημιουργία ενός απλού μητρώου ή φορέα εποπτείας. Προβλέπει την υποχρεωτική επανεγγραφή όλων των επαγγελματιών, την απονομή τίτλων ειδικότητας σε όσους συγκεντρώνουν συγκεκριμένες επιπλέον πιστοποιήσεις και επιμορφώσεις, καθορισμό εξειδικευμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων, καθώς και την παροχή επαγγελματικής ταυτότητας αποκλειστικά στους εγγεγραμμένους. Αυτές οι διατάξεις, στην πράξη, ισοδυναμούν με δεύτερη, συμπληρωματική άδεια, εφόσον για να ασκήσει κάποιος πλήρως το επάγγελμα ή να διεκδικήσει θέσεις ευθύνης δεν θα αρκεί η άδεια από την Περιφέρεια, αλλά θα απαιτείται έγκριση και προσδιορισμό των προσόντων του από τον νέο φορέα.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος της ΕΛΨΕ, σε δηλώσεις του, επισημαίνει πως στην Ελλάδα επαγγελματικά δικαιώματα αποκτώνται μόνο με πτυχίο, κάτι που θεωρεί «εξαίρεση» στην Ευρώπη και αφορμή δημιουργίας μηχανισμού «επιβεβαίωσης επάρκειας». Με αυτό παραδέχεται πως το ΝΠΔΔ προορίζεται να λειτουργήσει ως δεύτερος κρίκος αδειοδότησης. Η επιστροφή σε ένα καθεστώς “ελέγχου επάρκειας” μετά την ήδη θεσμοθετημένη άδεια από το κράτος αποτελεί επικίνδυνη παλινδρόμηση, διότι αμφισβητεί το υπάρχον πολιτειακό θεσμικό σύστημα, δηλαδή τη σύνδεση του πανεπιστημιακού πτυχίου με τα επαγγελματικά δικαιώματα. Η εμπιστοσύνη στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία των ψυχολόγων δεν μπορεί να τεθεί υπό προαπαιτούμενα επαναπιστοποίησης από έναν νέο, εξωπανεπιστημιακό, συγκεντρωτικό οργανισμό και μάλιστα χωρίς θεσμική νομιμοποίηση από την επαγγελματική κοινότητα. Η μόνη ορθή λύση στο θέμα αυτό, που υποστηρίζει ο ΣΕΨ, θα ήταν κεντρική απόφαση της πολιτείας, δηλαδή ψήφιση νόμου, να χορηγούνται τα επαγγελματικά δικαιώματα μετά την απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου. Οι σημερινοί ισχυρισμοί της ΕΛΨΕ είναι εκ του πονηρού.
Απάντηση στον Μύθο 2: Δεν προβλέπεται εγγραφή μη ψυχολόγων
Η ΕΛΨΕ ισχυρίζεται πως στο προτεινόμενο ΝΠΔΔ δεν θα εγγράφονται μη ψυχολόγοι, ούτε θα δίνεται χώρος σε πρόσωπα χωρίς επαγγελματική άδεια. Ωστόσο, η πρόταση, όπως έχει διατυπωθεί, αφήνει περιθώρια για αμφίσημες ερμηνείες ως προς τη δυνατότητα απόδοσης ειδικοτήτων, την αναγνώριση επιπλέον προσόντων και τη συμμετοχή σε φορείς πιστοποίησης.
Η πολυπλοκότητα που προκύπτει από τις εγκρίσεις ισοδυναμιών, καθώς και η απουσία σαφών ορίων εντός της πρότασης του ΝΠΔΔ, εντείνουν τη δυσπιστία. Ουσιαστικά προτείνει τη δημιουργία ενός επιπλέον ΔΟΑΤΑΠ. Ακόμη, σύμφωνα με τις εκπεφρασμένες απόψεις της ΕΛΨΕ (πρακτικά συνεδρίασης Εθνικής Επιτροπής Ψυχολογίας ΣΕΨ-ΕΛΨΕ), οι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου θα πρέπει να λάβουν την αντίστοιχη με το περιεχόμενο του διδακτορικού τους επαγγελματική άδεια και μάλιστα με ειδικότητα, χωρίς βέβαια να κατέχουν πτυχίο Ψυχολογίας. Ένα τέτοιο σχήμα, αντί να θωρακίζει το επάγγελμα, υποβαθμίζει τις επαγγελματικές εγγυήσεις, διότι τα διδακτορικά συνιστούν θεωρητική επεξεργασία και με κανένα τρόπο δεν προετοιμάζουν για την επαγγελματική άσκηση. Για τον λόγο αυτόν, απαιτούνται ρητές προβλέψεις αποκλεισμού συμμετοχής μη κατόχων κρατικής άδειας ψυχολόγου στις διάφορες θέσεις εργασίας, ώστε να διασφαλίζεται η καθαρότητα του πεδίου και η διακριτότητα από μη θεσμοθετημένους ρόλους. Την περαιτέρω θωράκιση της διακριτότητας αυτής αποτελεί ο νόμος 5172/25 περί αντιποίησης επαγγέλματος Ψυχολόγου, που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή με πρωτοβουλία του ΣΕΨ.
Απάντηση στον Μύθο 3: Το ΝΠΔΔ δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά προς τα σωματεία
Η ΕΛΨΕ επιμένει πως το ΝΠΔΔ δεν θα υποκαταστήσει ούτε θα παραγκωνίσει τα υπάρχοντα επαγγελματικά σωματεία, αλλά θα λειτουργήσει συμπληρωματικά ως μηχανισμός εποπτείας και πιστοποίησης. Ωστόσο, η ίδια η αρχιτεκτονική του ΝΠΔΔ, όπως περιγράφεται, διαψεύδει αυτόν τον ισχυρισμό. Η υποχρεωτική εγγραφή, η αποκλειστική δυνατότητα απονομής τίτλων ειδικότητας, η λειτουργία πειθαρχικών οργάνων και η έκδοση επαγγελματικής ταυτότητας αποκλειστικά μέσω του νέου φορέα συνιστούν χαρακτηριστικά ενός θεσμικού μονοπωλίου. Ένας τέτοιος φορέας, ακόμα κι αν δεν το δηλώνει ρητά, αναλαμβάνει ρόλο αποκλειστικής εκπροσώπησης και εποπτείας του επαγγέλματος, αφαιρώντας ουσιαστικά τη δυνατότητα παρέμβασης από άλλες επαγγελματικές ενώσεις όπως ο ΣΕΨ, διότι θα ακυρωθούν οι προηγούμενοι νόμοι, δηλαδή ο 991/79, ο 2646/98.
Ο Πρόεδρος της ΕΛΨΕ αναφέρεται στην ανάγκη επίσημης εκπροσώπησης των ψυχολόγων στην πολιτεία, αποδεχόμενος έτσι πως το ΝΠΔΔ διεκδικεί και ρόλο «θεσμικής φωνής» των επαγγελματιών. Αυτό όμως συνεπάγεται de facto αντικατάσταση των υπαρχόντων οργάνων με έναν συγκεντρωτικό και νομικά υποχρεωτικό μηχανισμό, στον οποίο η επαγγελματική κοινότητα δεν έχει ελεύθερη συμμετοχή αλλά υποχρεωτική συμμόρφωση.
Η ύπαρξη επαγγελματικών σωματείων που εκφράζουν συλλογικά τα μέλη τους αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του δημοκρατικού κοινωνικού διαλόγου και της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι. Η ίδρυση ενός κρατικού οργανισμού που αποκτά σταδιακά την αποκλειστικότητα στην εκπροσώπηση του κλάδου αντιβαίνει σε αυτή την αρχή. Αντί να ενισχυθεί η πολυφωνία και η διαβούλευση, ενδέχεται να εγκαθιδρυθεί ένα σύστημα αυξημένης γραφειοκρατίας, μονολιθικής ρύθμισης και αποκλεισμών εις βάρος της ποικιλίας των απόψεων και των επαγγελματικών αναγκών στον χώρο της ψυχολογίας.
Εξάλλου προκαλεί κατάπληξη, παραδοξότητα και θυμηδία η προσδοκία της ΕΛΨΕ να πείσει μία κατεξοχήν φιλελεύθερη κυβέρνηση να δημιουργήσει κρατικά, μονολιθικά και υποχρεωτικά μορφώματα σε επαγγελματικούς χώρους! Πολύ περισσότερο, όταν δεν έχει ζητηθεί από τον σημερινό επίσημο φορέα των Ψυχολόγων, που είναι ο ΣΕΨ. Προς επίρρωση αυτού είδαμε πρόσφατα το 2025 από το Υπουργείο Υγείας να καταργεί την υποχρεωτική εγγραφή σε επαγγελματικούς συλλόγους, που παλαιότερα σύσσωμοι αυτοί ζήτησαν την μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ. Ο Νόμος 5173/2025, που ψηφίστηκε και εκδόθηκε σε ΦΕΚ, νομοθετεί την παράκαμψη των ΝΠΔΔ για την έκδοση άδειας ασκήσεως των επαγγελμάτων υγείας (α.α.ε.) από τις Περιφέρειες, δηλαδή δεν απαιτείται για την έκδοση α.α.ε. προσκόμιση βεβαίωσης εγγραφής στα οικεία ΝΠΔΔ.
Απάντηση στον Μύθο 4: Το ΝΠΔΔ δεν θα επιβληθεί άνωθεν
Η διαβεβαίωση της ΕΛΨΕ ότι το ΝΠΔΔ δεν θα επιβληθεί άνωθεν, αλλά θα αποτελέσει προϊόν ευρείας συναίνεσης, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική διαδικασία με την οποία προωθείται η συγκεκριμένη πρόταση. Όπως επισημαίνει ο ΣΕΨ, η πρόταση για την ίδρυση του ΝΠΔΔ συντάχθηκε και κατατέθηκε χωρίς δημόσια διαβούλευση, χωρίς ενημέρωση και ουσιαστική συμμετοχή των επαγγελματιών του κλάδου και, κυρίως, χωρίς την εμπλοκή του θεσμικά κατοχυρωμένου επαγγελματικού συλλόγου, που είναι ο ΣΕΨ. Η απουσία συμμετοχικών διαδικασιών είναι ενδεικτική μιας νοοτροπίας επιβολής «άνωθεν» ρυθμίσεων.
Ο Πρόεδρος της ΕΛΨΕ, αναφέρει ότι έχει προηγηθεί ενημέρωση κομμάτων και πολιτικών προσώπων και ότι η πρόταση έχει ήδη υποβληθεί στο Υπουργείο Υγείας. Η παρουσίαση μιας πρότασης ως ώριμης και έτοιμης προς θεσμοθέτηση, χωρίς προηγούμενη θεσμική νομιμοποίηση από την επαγγελματική κοινότητα, αποκαλύπτει την πρόθεση επιβολής της. Η επίκληση της αποδοχής από πολιτικούς φορείς καταρχήν είναι ψέμα, διότι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ μέσω της εκπροσώπου του της κας Νοτοπούλου έχει ταχθεί υπέρ της δημιουργίας ΝΠΔΔ. Αλγεινή εντύπωση, αλλά και αντίφαση, προκάλεσε το γεγονός ότι η κα Νοτοπούλου ήταν η μόνη Βουλευτής στο Κοινοβούλιο που κάλεσε από το βήμα της Βουλής, επίσημα, όλους τους Βουλευτές, ανεξαρτήτως κομμάτων, να μην ψηφίσουν τον Ν5172/25 για την αντιποίηση του επαγγέλματος του Ψυχολόγου! (πρακτικά της Βουλής, 24.1.25) Άλλωστε, μία «κατάθεση» καταστατικού στον Υφυπουργό Υγείας κ. Βαρτζόπουλο δεν συνιστά κυβερνητική απόφαση, διότι ο πάσας εις μπορεί να καταθέσει προτάσεις στα υπουργικά γραφεία. Κυρίως όμως η επίκληση της αποδοχής του σχεδίου δημιουργίας ΝΠΔΔ από αλλότριους φορείς δεν υποκαθιστά με κανέναν τρόπο την αποδοχή από τους επαγγελματίες και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να θεωρηθεί τεκμήριο συναίνεσης.
Επιπλέον, η πρόβλεψη για υποχρεωτική εγγραφή στο ΝΠΔΔ και οι ρυθμιστικές του αρμοδιότητες καθιστούν σαφές ότι η συμμόρφωση με το νέο σχήμα δεν θα είναι προαιρετική αλλά αναγκαστική. Αυτό καταδεικνύει πως δεν πρόκειται για έναν ανοικτό, συμβουλευτικό φορέα, αλλά για έναν κρατικό μηχανισμό ρυθμιστικής ισχύος που θα υποκαθιστά μάλιστα τις κοινοβουλευτικές αποφάσεις, δηλαδή τους νόμους. Αντί για ενίσχυση της ελευθερίας και της αυτορρύθμισης του επαγγέλματος με δημοκρατικό, κοινοβουλευτικό διάλογο, προωθείται η συγκεντρωτική εποπτεία με ελλείψεις σε διαφάνεια και λογοδοσία. Η επαγγελματική αυτονομία των ψυχολόγων δεν μπορεί να υπονομευτεί από διοικητικά σχήματα που προκύπτουν χωρίς ανοικτή συμμετοχή, έγκριση και συναίνεση του επαγγελματικού σώματος. Οι 700 περίπου ακαδημαϊκοί μέλη της ΕΛΨΕ που προωθούν το ΝΠΔΔ δεν αποτελούν «ευρεία συναίνεση» σε σύγκριση με τα τουλάχιστον 4000 μέλη του ΣΕΨ όλοι πιστοποιημένοι επαγγελματίες Ψυχολόγοι, ούτε οι δήθεν 3000 υπογραφές «επαγγελματιών» που επικαλούνται είναι αξιόπιστες, διότι πρακτικά κανείς δεν έχει ελέγξει, αλλά και πρακτικά ούτε μπορεί κανείς να ελέγξει την επαγγελματική ιδιότητα που ο υπογραφων έχει δηλώσει σε μία πλατφόρμα , σε αντίθεση βέβαια με τα πλήρως ελεγμένα μέλη του ΣΕΨ.
Απάντηση στον Μύθο 5: Το ΝΠΔΔ δεν θα προκαλέσει ανεργία ή δικαστικές διαμάχες
Η ΕΛΨΕ υποστηρίζει ότι η θέσπιση του ΝΠΔΔ δεν θα δημιουργήσει προβλήματα απασχόλησης ή νομικές συγκρούσεις. Ωστόσο, αυτή η άποψη υποτιμά τις επιπτώσεις της αναδιάρθρωσης του επαγγέλματος μέσα από ένα νέο, κρατικό μηχανισμό με ρυθμιστικές και αποκλειστικές αρμοδιότητες.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Προέδρου της ΕΛΨΕ, οι ψυχολόγοι θα αποκτούν «επαγγελματική ταυτότητα» και θα υπάγονται σε δεοντολογικό και πειθαρχικό έλεγχο μόνο αν εγγραφούν στο ΝΠΔΔ. Αυτό σημαίνει πως οι μη εγγεγραμμένοι ενδέχεται να αποκλειστούν από το δημόσιο σύστημα υγείας, προκηρύξεις και συμβάσεις. Πρόκειται, δηλαδή, για έμμεσο αποκλεισμό από την αγορά εργασίας για επαγγελματίες με νόμιμη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, εφόσον δεν συμμορφωθούν με τις νέες απαιτήσεις. Πολύ δημοκρατικό αυτό!
Επιπλέον, τα επαγγελματικά δικαιώματα των «εξειδικευμένων», που θα προσδιορίσει το ΝΠΔΔ, θα επιφέρουν συγχύσεις και συγκρούσεις εντός των επαγγελματιών, π.χ. ποιος θα χορηγεί το WISC: ο κλινικός, ο σχολικός, ο νευροψυχολόγος ή και οι τρεις μαζί; Τότε ο «γενικός» τί θα κάνει; Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει αναγκαστικά σε μαζικές ενστάσεις, δικαστικές προσφυγές και παρατεταμένες νομικές διενέξεις.
Ακόμη, η αμφισβήτηση της υπάρχουσας άδειας ασκήσεως επαγγέλματος αποτελεί νομική αμφισβήτηση κεκτημένων επαγγελματικών δικαιωμάτων, γεγονός που ενδέχεται να αντιβαίνει στην αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικούμενου και να προσκρούσει σε συνταγματικές διατάξεις.
Ο ΣΕΨ από χρόνια υποστηρίζει ότι η προστασία της δημόσιας υγείας και η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα δεν επιτυγχάνονται με αποκλεισμούς και διοικητικά φίλτρα, αλλά με ανάπτυξη μεταπτυχιακών επαγγελματικών εξειδικεύσεων (masters) υψηλού επιπέδου στις σχολές Ψυχολογίας κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα (βλ. πιστοποίηση EuroPsy), καθώς και επένδυση σε θεσμούς που έχουν ήδη κερδίσει την εμπιστοσύνη των επαγγελματιών, όπως ο ΣΕΨ. Η ίδρυση ενός ΝΠΔΔ δεν θα λύσει προβλήματα – θα δημιουργήσει νέα, βαθιά και σύνθετα.
Απάντηση στον Μύθο 6: Το επάγγελμα είναι ήδη ρυθμισμένο και δεν χρειάζεται ΝΠΔΔ
Η πραγματικότητα είναι ότι το επάγγελμα του ψυχολόγου στην Ελλάδα είναι ρυθμισμένο νομοθετικά από το 1979 (ν. 991/1979), με σαφές νομικό πλαίσιο που προβλέπει χορήγηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος από τις κατά τόπους Περιφέρειες, βάσει πανεπιστημιακού τίτλου σπουδών στην Ψυχολογία. Αυτή η άδεια συνιστά πλήρη επαγγελματικό τίτλο και αναγνωρίζεται από το σύνολο των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων ως επαρκής για την άσκηση του επαγγέλματος.
Η άποψη που προβάλλεται από την ΕΛΨΕ είναι ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ε.Ε. όπου το πτυχίο επαρκεί, και δεν αντικατοπτρίζει την πολυμορφία των συστημάτων αναγνώρισης επαγγελμάτων υγείας στην Ε.Ε. Ως γνωστόν, σε κάθε κράτος-μέλος, η αναγνώριση είναι εθνική υπόθεση, και η προσέγγιση της Ελλάδας δεν είναι εξαίρεση, αλλά μία εκ των αποδεκτών μορφών θεσμικής ρύθμισης.
Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι η ΕΛΨΕ φαίνεται να απορρίπτει τη θεσμική εγκυρότητα του ελληνικού συστήματος και να παρουσιάζει την ανάγκη για ένα ΝΠΔΔ ως αναγκαία θεσμική «επανόρθωση». Στην πράξη, αυτό σημαίνει αμφισβήτηση του κύρους των ελληνικών πανεπιστημίων, αμφισβήτηση των πτυχίων που χορηγούν, αμφισβήτηση των Περιφερειών που χορηγούν τις άδειες, και όλων των επαγγελματιών που ήδη εργάζονται νόμιμα. Εφόσον η Πολιτεία θέλει να αναβαθμίσει την ποιότητα των υπηρεσιών, υπάρχουν τρόποι να την ενισχύσει, χωρίς την ίδρυση ενός συγκεντρωτικού φορέα, που θα διεκδικεί μονοπώλιο σε τίτλους, εξειδικεύσεις και αξιολόγηση.
Ο ΣΕΨ υποστηρίζει ότι αρκεί οι σχολές Ψυχολογίας να υιοθετήσουν το πλαίσιο EuroPsy, που έχει εγκαθιδρύσει η EFPA και έχει υιοθετήσει ο ΣΕΨ, δηλαδή το μοντέλο “3+2+1” (προπτυχιακό + μεταπτυχιακό + εποπτεία), το οποίο σήμερα δεν αποτελεί δεσμευτικό κανονισμό αλλά προαιρετικό μηχανισμό πιστοποίησης.
Πληροφοριακά αναφέρουμε ότι το πλαίσιο EuroPsy εφαρμόζεται σε πολλές ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες μεταθέτοντας τα επαγγελματικά δικαιώματα διά νόμου στους μεταπτυχιακούς τίτλους, για τους οποίους οι πανεπιστημιακές σχολές Ψυχολογίας έχουν φροντίσει να δημιουργήσουν αρκετές θέσεις φοίτησης στα μεταπτυχιακά τους προγράμματα. Οι ευθύνες της ΕΛΨΕ για τη μη προώθηση μεταπτυχιακών επαγγελματικών προγραμμάτων στις δημόσιες σχολές Ψυχολογίας είναι τεράστιες. Δεν είναι δυνατόν η συντριπτική πλειοψηφία των αποφοίτων Ψυχολογίας να διαγκωνίζονται για να εισαχθούν στα ελάχιστα μεταπτυχιακά των δημοσίων πανεπιστημίων ή να αρκούνται στις επί πληρωμή διαδικτυακές επιμορφώσεις τους ή να φοιτούν σε μεταπτυχιακά προγράμματα άλλων σχολών!!! Το πλαίσιο EuroPsy μπορεί να εφαρμοστεί υποχρεωτικά μόνο μέσω νόμου.
Απάντηση στον Μύθο 7: Η πρόταση εκπροσωπεί την κοινότητα των ψυχολόγων
Η ΕΛΨΕ υποστηρίζει πως η πρόταση για το ΝΠΔΔ εκπροσωπεί το σύνολο της επιστημονικής και επαγγελματικής κοινότητας των ψυχολόγων. Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά δεδομένα, καθώς αγνοεί το σύνολο των αντιδράσεων, επιφυλάξεων και διαφωνιών που έχουν εκφραστεί από τον Σύλλογο Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ) και από χιλιάδες επαγγελματίες του χώρου. Η πρόταση δεν έχει προκύψει έπειτα από διαφανή, δημοκρατική και συμμετοχική διαδικασία διαβούλευσης, αλλά ως πρωτοβουλία ενός περιορισμένου κύκλου ακαδημαϊκών χωρίς ευρεία εκπροσώπηση των επαγγελματιών.
Οι αναφορές της ΕΛΨΕ ότι «υπάρχει θεσμική αποδοχή από πολιτικά κόμματα» αφενός δεν αληθεύει και αφετέρου η όποια κομματική αποδοχή δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη θεμελιώδη απαίτηση δημοκρατικής νομιμοποίησης μέσα από τους επίσημους συλλογικούς φορείς του επαγγέλματος. Η επίκληση υποστήριξης από την εκτελεστική ή νομοθετική εξουσία δεν αποδεικνύει συναίνεση της επαγγελματικής βάσης, αλλά πολιτική προσέγγιση μέσω διοικητικών διαύλων.
Η πραγματικότητα είναι ότι ο ΣΕΨ, με έξι δεκαετίες θεσμικής λειτουργίας, εκφράζοντας τη συντριπτική πλειοψηφία των επαγγελματιών έχει διαμορφώσει, με διαρκή συμμετοχή της βάσης του, σαφή και συγκεκριμένα αποτελέσματα στη θεσμική κατοχύρωση του επαγγέλματος. Αντί για ενότητα, η πρόταση τη ΕΛΨΕ προκαλεί κάθετη διαίρεση της κοινότητας των Ψυχολόγων οδηγώντας σε ένταση και ρήξη εκεί όπου θα έπρεπε να οικοδομείται συναίνεση. Μια πραγματικά συλλογική απόφαση δεν περιλαμβάνει τετελεσμένες αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες.
Τέλος, ο Πρόεδρος της ΕΛΨΕ σε δημόσιες δηλώσεις του, προ υπεράσπιση της δημιουργίας ΝΠΔΔ προβαίνει σε σειρά ανακριβειών, γενικεύσεων και στρεβλώσεων που όχι μόνο πρέπει να αποσαφηνιστούν, αλλά κυρίως υποβαθμίζει το κύρος των ακαδημαϊκών συνάδελφων του με τους αφελείς ισχυρισμούς:
- Χρήση παραδειγμάτων «δήθεν ειδικών»: Η σύγκριση των επαγγελματιών ψυχολόγων με life coaches, εναλλακτικούς θεραπευτές ή «σύμβουλους προσωπικής ανάπτυξης» είναι αφελής, ατυχής και άστοχη. Οι κατηγορίες αυτές δεν έχουν θεσμική σχέση με το επάγγελμα του Ψυχολόγου, διότι δεν είναι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και δεν μπορούν να ελεγχθούν από φορέα που αφορά αποκλειστικά ψυχολόγους με άδεια. Η αναφορά σε αυτούς επιχειρεί να δημιουργήσει σύγχυση και αποπροσανατολισμό για να ενισχύσει τεχνητά την αναγκαιότητα ενός νέου ελεγκτικού μηχανισμού.
- Τίτλος ειδικότητας: Η δήλωση ότι ο τίτλος «κλινικός ψυχολόγος» δεν είναι νομικά κατοχυρωμένος παρουσιάζεται ως επιχείρημα υπέρ του ΝΠΔΔ. Το ΝΠΔΔ είναι για την ΕΛΨΕ το κατάλληλο μέσον με το οποίο θα ελέγξει και θα διασπάσει το επάγγελμα του Ψυχολόγου, καθώς, μεταξύ άλλων, θα περιορίσει και θα καταργήσει επαγγελματικά δικαιώματα των ήδη εργαζόμενων Ψυχολόγων, θα δημιουργήσει επαγγελματικές ανισότητες, αλλά επιπλέον δυστυχώς θα δώσει επαγγελματικά δικαιώματα σε μη Ψυχολόγους. Δεν απαιτείται ίδρυση νέου οργανισμού αλλά και ούτε έκδοση δεύτερης άδειας με εξειδίκευση, που ευαγγελίζεται η ΕΛΨΕ, με απώτερο σκοπό να οδηγηθούν στην ανεργία χιλιάδες ενεργοί σήμερα ψυχολόγοι. Να ακόμη μία ηθελημένη συγχυτική πρόταση του Προέδρου της ΕΛΨΕ.
Ο ΣΕΨ υποστηρίζει ότι οι ειδικότητες μπορούν να ορισθούν αφενός μόνο όταν ένας μεγάλος αριθμός πτυχιούχων ψυχολογίας μπορέσει να ακολουθήσει μεταπτυχιακές σπουδές σε Τμήματα Ψυχολογίας (σήμερα στην χώρα μας είναι κραυγαλέα η έλλειψη μεταπτυχιακών στα Τμήματα Ψυχολογίας των δημοσίων πανεπιστημίων) και αφετέρου μόνο με νομοθετικές αποφάσεις ή ρυθμίσεις εντός του ισχύοντος πλαισίου. Το πλαίσιο των ειδικοτήτων θα πρέπει να ακολουθεί το πλαίσιο Specialist EuroPsy Certificates που έχει εγκαθιδρύσει η EFPA και το οποίο προϋποθέτει επιπλέον του μεταπτυχιακού :
- Τουλάχιστον 90 ECTS επιπλέον σπουδών/κατάρτισης,
- Τουλάχιστον 3 χρόνια μεταπτυχιακής άσκησης καθηκόντων από τα οποία οι 500 ώρες να αποτελούν εποπτευόμενη άσκηση καθηκόντων.
- Διαρκής επαγγελματική ανάπτυξη
Άλλωστε το πλαίσιο EuroPsy είναι σύμφωνο με την κοινοτική οδηγία για την ελεύθερη διακίνηση των επαγγελματιών και ακολουθείται ήδη από ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες.
- Αναφορά σε απόφοιτους κολλεγίων: Ο Πρόεδρος της ΕΛΨΕ αναφέρεται σε «εκατοντάδες απόφοιτους κολλεγίων» που διεκδικούν επαγγελματική ισοδυναμία. Ωστόσο, η διαδικασία αναγνώρισης μέσω ΑΤΕΕΝ αφορά ευρωπαϊκές οδηγίες και δεν αποτελεί πεδίο αρμοδιότητας ενός ΝΠΔΔ. Επομένως, η σχετική δήλωση λειτουργεί αποπροσανατολιστικά.
Συμπερασματικά, οι ισχυρισμοί της ΕΛΨΕ και οι δηλώσεις του Προέδρου της, αν και παρουσιάζονται ως «τεκμηριωμένη τοποθέτηση», στηρίζονται σε επιλεκτικά δεδομένα, ασαφή παραδείγματα και γενικεύσεις, οι οποίες δεν αντέχουν σε θεσμικό και νομικό έλεγχο.
Με αισθήματα ευθύνης απέναντι στον επιστημονικό και επαγγελματικό ρόλο του Ψυχολόγου,
Για Το Διοικητικό Συμβούλιο
του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων
H Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας
Βασιλική Δ. Μπουκουβάλα Βασιλική Δ. Καραγιάννη
Κλινικός Ψυχολόγος Κλινικός Ψυχολόγος
